Tin học 8 Bài thực hành 3: Khai báo và sử dụng biến

Tóm tắt lý thuyết
1. Mục đích, yêu cầu
Bước đầu làm quen cách khai báo và sử dụng biến trong chương trình.

2. Nội dung
a. Ôn tập kiến thức
Các kiểu dữ trong Pascal:

​

Bảng 1. Các kiểu dữ liệu trong Pascal​

• Cú pháp khai báo biến:

Var < Danh sách biến > : < Kiểu dữ liệu >;

Ví dụ 1:

PHP:

1. Var  thongbao : String;
2.                    soluong: Integer;
3.                    dongia, thanhtien: Real;

• Cú pháp gán giá trị cho biến:

< Tên biến > := < Biểu thức >;

Ví dụ 2:

PHP:

1.  thongbao := 'So tien phai tra';
2.              soluong := 10;
3.              dongia := 5.5;
4.              thanhtien := soluong * dongia;

• Cú pháp gán giá trị cho biến bằng câu lệnh nhập từ bàn phím:

Read(tên biến); hoặc Readln(tên biến)

Ví dụ 3:

PHP:

1. Readln(soluong);
2.               Readln(dongia);

• In giá trị của biến ra màn hình:

Write(tên biến); hoặc Writeln(tên biến)

• Cú pháp khai báo hằng:

Const < Tên hằng > = < Giá trị >;

Ví dụ 4:

PHP:

1. Const bankinh = 5;

b. Thực hành
Bài 1: Viết chương trình nhập vào đơn giá, số lượng của một mặt hàng. Tính tiền phải trả của khách. Ngoài giá trị của hàng hóa, khách hàng còn phải trả phí dịch vụ là 3000. Biết: tiền khách phải trả = số lượng x đơn giá + phí
Gợi ý làm bài:

• Phần khai báo:
  • Khai báo biến: soluong, dongia, thanhtien;
  • Khai báo hằng: phi
• Phần thân:
  • Gán giá trị cho biến dongia, soluong từ bàn phím
  • Gán giá trị cho thanhtien \(\leftarrow\) soluong x dongia+ phi
  • In giá trị của biến thanhtien ra màn hình

Chương trình:

Program Tinh_Tien;

PHP:

1. Program Tinh_Tien;
2. Uses Crt;
3. Var   soluong: integer;
4.         dongia, thanhtien: real;
5.         thongbao: String;
6.         Const phi= 10000;
7. Begin
8.      clrscr;
9.      thongbao:= 'Tong so tien phai thanh toan: ';
10.      {nhap don gia va so luong hang}
11.      write('don gia= ‘); readln(dongia);
12.     write(‘so luong= ‘); readln(soluong);
13.     thanhtien:= soluong * dongia + phi;
14.     {In ra so tien phai tra}
15.     writeln(thongbao, thanhtien:10:2);
16.     readln
17.     End.

Bài 2: Viết chương trình nhập các số nguyên x, y, in giá trị của x và y ra màn hình. Sau đó hoán đổi các giá trị của x và y rồi in lại ra màn hình giá trị của x và y.
Gợi ý làm bài:

• Phần khai báo:
  • Khai báo 3 biến: x, y, z
• Phần thân:
  • Gán giá trị cho biến x, y từ bàn phím
  • In giá trị của biến x, y ra màn hình
• Thực hiện hoán đổi vị trí: Lần lượt gán giá trị đã lưu trong biến x cho biến z, giá trị đã lưu trong biến y cho biến x, giá trị đã lưu trong biến z cho biến y
  • z \(\leftarrow\) x;
  • x \(\leftarrow\) y;
  • y \(\leftarrow\) z;

Chương trình:

PHP:

1. Var x, y, z: Integer;
2. Begin
3.   clrscr;
4.    Write(‘Nhap x, y : ’);
5.    Read(x,y);
6.    Writeln(‘x=’, x);
7.    Writeln(‘y=’, y);
8.    z:=x;
9.    x:=y;
10.    y:=z;
11.    Writeln(‘x= ’, x);
12.    Writeln(‘y= ’, y);
13.    Readln;
14. End.