Tóm tắt hồi thứ 14 Hoàng Lê nhất thống chí Nghe tin cấp báo Quân Thanh đã đến Thăng Long và vua Lê đã thụ phong, Nguyễn Huệ cho đắp đàn trên núi Bân, tế cáo trời đất, lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu là Quang Trung, rồi tích tốc hạ lệnh xuất quân. Hôm ấy là nhằm ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân (1788) Ngày 29 tháng Chạp, Quang Trung cũng đại bình thủy bộ ra đến Nghệ An. Đầu tiên, Quang Trung xin ý kiến của La Sơn Phu từ Nguyễn Thiếp. Sau đó, kén thêm lính mới được hơn một vạn quân tinh nhuệ. Số lính cũ chia làm bốn doanh; tiền, hậu, tả, hữu; số lính mới làm trung quân. Quang Trung cưỡi voi ra yên ủi quân lính, kêu dụ họ đồng tâm hiệp lực đánh giặc. Ngày 30 tháng Chạp, Quang Trung mở tiệc khao quân, sửa lễ cúng Tết, đến tối 30 lập tức lên đường. Nửa đêm ngày mùng 3 tháng Giêng năm Kỉ Dậu (1789) quân Quang Trung vây kín làng Hà Hồi, rồi bắc loa truyền gọi, tiếng quân lính thay phiên nhau dạ ran nghe như có hơn vài vạn người. Quân Thanh sợ hãi xin hàng. Mờ sáng mùng 5, Quang Trung tiến quân sát đồn Ngọc Hồi, nhờ 60 tấm ván ghép với rơm dấm nước, dành hình chữ “nhất” mà quân Thanh nổ súng bắn ra không trúng người nào cả. Nhân có gió Bắc, quân Thanh bèn phun khói mù mịt, trời bỗng đổi gió Nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình. Những người cầm binh khí theo sau nhất tề xông tới, quân Thanh đại bại. Tên Thái thú Điền Châu Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử. Tôn Sĩ Nghị sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yen, chuồng trước. Bọn quân sĩ giẫm đạp lên nhau mà chạy, chết đến vạn người. Bọn vua tôi Lê Chiêu Thống cuống quýt chạy gấp lên cửa ải, nhìn nhau than thở chảy nước mắt.
