Tổng hợp lý thuyết chuyên đề Dịch màn, dịch nguồn, đặt bản mỏng và bài tập rèn luyện

  1. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
  2. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
    Nguồn sáng S phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng \(\lambda\). Khoảng cách từ S tới mặt phẳng hai khe là d. Hai khe cách màn một đoạn là 2,7 m. Cho S dời theo phương song song với S1S2 về phía S1 một đoạn 1,5 mm. Hệ vân giao thoa trên màn di chuyển 4,5 mm theo phương song song với S1S2 về phía S2. Tính d ?
    • 0,45 m.
    • 0,9 m.
    • 1,8 m.
    • 2,7 m.
    Hướng dẫn giải:

    Độ dịch chuyển của hệ vân giao thoa thỏa mãn
    \(x = \frac{ D y}{d} \)
    => \(d = \frac{Dy}{x}=\frac{2,7.1,5}{4,5}= 0,9m.\)
     
  3. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
    Trong quá trình tiến hành thí nghiêm giao thoa ánh sánh với khe Young với ánh sáng đơn sắc \(\lambda \). Khi dịch chuyển nguồn sáng S song song với màn đến vị trí sao cho hiệu số khoảng cách từ S đến S1 và S2 bằng \(\lambda \). Khi đó tại O của màn sẽ có
    • vân sáng bậc nhất dịch chuyển tới đó.
    • vân tối thứ nhất dịch chuyển tới đó.
    • vân sáng bậc 0.
    • vân tối thứ hai dịch chuyển tới đó.
    Hướng dẫn giải:

    01.png
    Hiệu khoảng cách từ S đến S1 và S2 là
    \(d_2'-d_1'= \frac{ay}{d} = \lambda.(1)\)
    Vị trí của O lúc sau chín là độ dịch chuyển của hệ vân
    \(x = \frac{Dy}{d}\)
    Rút \(\frac{y}{d}\) từ phương trình (1) thay vào phương trình trên
    \(x = \frac{D.\lambda }{a}=1.i\) => O chuyển thành vân sáng bậc 1.
    Tức là tại vị trí ban đầu của O vân sáng bậc 1 chuyển tới.
     
  4. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
  5. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
    Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng khe Y- âng a = 0,6 mm, D = 2 m,\(\lambda\) = 0,60 \(\mu m\). Đặt ngay sau khe S1 (phía trên) một bản mỏng thủy tinh trong suốt có bề dày 10 \(\mu m\) và có chiết suất 1,5. Hỏi vân trung tâm dịch chuyển thế nào?
    • Dịch chuyển lên trên 1,67 mm.
    • Dịch chuyển xuống dưới 1,67 mm.
    • Dịch chuyển lên trên 1,67 cm.
    • Dịch chuyển xuống dưới 2,67 mm.
    Hướng dẫn giải:

    Vân trung tâm sẽ bị dịch chuyển lên phía trên một khoảng là
    \(x = \frac{e.(n-1)D}{a}=\frac{10.(1,5-1).2}{0,6}=16,7mm = 1,67cm.\)
     
  6. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
    Trong thí nghiệm Y- âng về giao thoa, người ta dùng ánh sáng có bước sóng 0,5 \(\mu m\) . Đặt một bản thủy tinh mỏng có độ dầy 10 \(\mu m\) vào trước một trong hai khe thì thấy vân sáng trung tâm dời tới vị trí của vân sáng bậc 10. Chiết suất của bản mỏng là
    • 1,75.
    • 1,45.
    • 1,5.
    • 1,35.
    Hướng dẫn giải:

    Khi đặt thêm bản mỏng trước một trong hai khe thì độ dịch của vân trung tâm là
    \(x = \frac{e(n-1)D}{a}\)
    Vân trung tâm dời tới vị trí của vân sáng bậc 10 tức là
    \(x = x_{s10}= 10.i\)
    => \( \frac{e(n-1)D}{a} = 10.\frac{\lambda D}{a}\)
    => \(e(n-1)=10\lambda\)
    => \(n = \frac{10\lambda }{e}+1=\frac{10.0,5}{10}+1=1,5 \)
    Chú ý là giữ nguyên đơn vị của \(\lambda (\mu m)\) và \(e (\mu m)\).
     
  7. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
    Trong thí nghiệm giao thoa khe Y - âng cho a = 0,5 mm, D = 1,2 m. Đặt trước khe S1 một bản mặt song song độ dày e, chiết suất n = 1,5, thì thấy hệ vân dời đi một đoạn là x = 3 mm. Bản song song có độ dày bao nhiêu?
    • e = 2,5 \(\mu m\).
    • e = 3\(\mu m\) .
    • e = 2\(\mu m\).
    • e = 4\(\mu m\) .
    Hướng dẫn giải:

    Khi đặt thêm bản mỏng độ dày e vào một trong hai nguồn thì vân trung tâm dời đi một đoạn là
    \(x = \frac{e(n-1)D}{a}\)
    => \(e = \frac{ax}{(n-1)D} = \frac{0,5.3}{0,5.1,2}= 2,5 \mu m.\)
    Chú ý: khi bấm máy không cần đổi lại đơn vị của các đại lượng.
     
  8. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
    Một nguồn sáng đơn sắc có \(\lambda = 0,6 \mu m\) chiếu vào hai khe hẹp cách nhau a = 1 mm, D = 1m. Đặt trước khe S1 một bản thuỷ tinh hai mặt phẳng song song có chiết suất n = 1,5, độ dày \(e = 12 \mu m\) . Vị trí hệ thống vân sẽ dịch chuyển như thế nào trên màn?
    • về phía S1 3 mm.
    • về phía S2 2 mm.
    • về phía S1 6 mm.
    • về phía S2 3 mm.
    Hướng dẫn giải:

    Khi đặt thêm một bản thủy tinh mỏng trước nguồn S1 thì hệ vân sẽ dịch chuyển về phía S1 một đoạn là
    \(x = \frac{e(n-1)D}{a}= \frac{12.0,5.1}{1}=6 mm.\)