Nhắc đến việc học từ vựng tiếng Anh, tôi lại nhớ đến bản thân mình cách đây vài năm: Ai hỏi gì cũng chỉ một cách trả lời: Yes với No Mô tả hay nhấn mạnh điều gì cũng chỉ biết very nice, very beautiful, so happy,... Nói về số nhiều là chỉ biết many / much. Thậm chí còn nhầm lẫn, sai ngữ pháp. Nghe người nước ngoài trò chuyện thì mù mờ, ù đặc, không biết nói gì! Thực sự, nếu có bánh mì trí nhớ của Doraemon, thì tôi sẽ ngấu nghiến ăn sạch cả quyển từ điển tiếng Anh ấy chứ! Chúng ta – hội “não cá vàng” đều từng trải qua giai đoạn khổ sở vì thiếu thốn từ vựng tiếng Anh như thế. Sau nhiều sai lầm mắc phải, nhiều lần vấp váp rồi rút kinh nghiệm, tôi xin chia sẻ trong bài viết này những nguyên tắc quan trọng và một số phương pháp hay học từ vựng để giúp giao tiếp tiếng Anh hiệu quả. Nhưng trước hết, bạn cần hiểu rõ tầm quan trọng của từ vựng tiếng Anh. Có như vậy mới tránh được các sai lầm thường gặp. 1. Từ vựng tiếng Anh là “xương sống” của giao tiếp Từ vựng chính là “nguyên liệu” để có thể tạo ra hoạt động giao tiếp. Và thành thạo, nhuần nhuyễn từ vựng là “xương sống” để giao tiếp được trôi chảy. Trong giao tiếp (nói và viết), người nghe và người đọc thường chú ý nhiều vào nội dung người khác muốn nói (what) hơn là ngữ pháp (how). Dù bạn nắm chắc ngữ pháp, nếu bạn biết quá ít từ vựng, bạn sẽ vẫn không hiểu một người khác nói gì với mình. Đúng như nhà ngôn ngữ học người Anh David A. Wilkins đã nói: “Không có ngữ pháp, rất ít thông tin có thể được truyền đạt. Nhưng không có từ vựng thì chẳng một thông tin nào có thể được truyền đạt cả”. 2. Vốn từ phong phú giúp phát triển các kỹ năng khác “Giao tiếp” chịu sự ảnh hưởng và cũng ảnh hưởng trực tiếp đến mọi hoạt động trong cuộc sống. Vì vậy, có được vốn từ vựng dồi dào sẽ giúp phát triển, hoàn thiện các kỹ năng khác của việc học tiếng Anh giao tiếp: Nghe đúng, hiểu đúng, đồng thời đáp lại nhanh, chính xác, cụ thể và tự nhiên. Cuộc trò chuyện sẽ trở nên thoải mái, cởi mở hơn. Đọc thông – Viết thạo: Kỹ năng đọc – hiểu sẽ nhanh tiến bộ hơn. Đặc biệt, khi bộ não không phải đắn đo việc mình viết đúng chính tả không, có sử dụng đúng sử ngữ cảnh không, ta có thể nâng cao hơn nữa kỹ năng viết của mình. Tóm lại, đừng nghĩ rằng học từ vựng tiếng Anh chỉ để phục vụ giao tiếp thông thường. Chăm chỉ trau dồi từ vựng sớm sẽ giúp bạn tiến triển mọi kỹ năng khi học tiếng Anh nói riêng hay một ngôn ngữ mới nói chung. Nhưng chăm chỉ mà vẫn cứ học trước quên sau? Xem ngay bạn có mắc phải những sai lầm sau không nhé! Tránh ngay 6 sai lầm này khi học từ vựng tiếng Anh 1. Hay quên nhưng chỉ dùng trí nhớ để học “Bắt trúng bệnh” của team não cá vàng rồi đây. Lúc nào cũng canh cánh nỗi lo: “Làm thế nào để nhớ được cả kho từ vựng trong khi trí nhớ mình không tốt?”. Thực tế là, tích lũy vốn từ vựng tiếng Anh phong phú không quyết định bởi trí nhớ. Nên dừng ngay lại việc cố dùng trí nhớ để nhồi nhét từ vựng. Bởi vì: Cách học nhồi, học vẹt chỉ phục vụ cho mục tiêu ngắn hạn, không thể áp dụng cho học tiếng Anh giao tiếp hiệu quả. Dễ gây nhầm lẫn khi sử dụng do hiểu lơ mơ, đặc biệt khi tiếng Anh có nhiều từ phát âm giống nhau. Triệt tiêu niềm vui học tập 2. Học từ rời rạc, không theo ngữ cảnh Hồi trước, tôi chỉ biết BLUE là màu xanh. Đến sau này, tôi sững sờ khi biết BLUE có tới 8 nghĩa khác nếu đi cùng cụm từ, ngữ cảnh nào đó. Ví dụ: out of the blue = suddenly (một cách bất ngờ, không dự tính) feeling blue = feeling sad (buồn bã) …v…v Từ vựng thường xuất hiện ở dạng cụm từ, thành ngữ như vậy. Nên việc học từ vựng không theo ngữ cảnh, hay học từng từ đơn lẻ sẽ khiến bạn khổ sở và bối rối trong các tình huống giao tiếp thực tế. Có thể bạn hiểu các từ trong câu nói, nhưng lại không hiểu người ta muốn nói gì. 3. Học từ vựng không có chủ đề Nếu nghĩ rằng: Mình cần phải học hơn 3000 từ vựng tiếng Anh mới có thể giao tiếp được. Bạn sẽ nản lòng ngay tức khắc! Nhưng ở góc độ khác, chỉ cần học từ vựng của 20 chủ đề giao tiếp phổ biến nhất thôi, bạn sẽ nhẹ nhõm hơn rất nhiều đấy. Vì vậy, nhóm lại các từ vựng theo từng chủ đề cụ thể thì sẽ giúp ích hơn rất nhiều: Có thể nhớ cả ngữ – nghĩa của từ Có thể áp dụng được ngay trong tình huống thực tế Huy động được nhiều từ liên quan – cùng chủ đề nhằm hỗ trợ cho cuộc đối thoại Không dùng từ sai lệch với ý của người đối thoại 4. Mải mê học những gì không cần Không chọn lọc những từ vựng – chủ đề thiết thực với chính mình, chỉ chuyên chú học từ mới hoặc chỉ học từ khó hàng ngày, là một trong những sai lầm cực kỳ phổ biến khi học tiếng Anh giao tiếp. Học từ mới quá nhiều Khi vẫn chưa nắm chắc, chỉ nhớ qua loa, hời hợt những từ đã học, vậy mà bạn đã vội vàng học từ mới thì sẽ chỉ càng nhanh quên hơn mà thôi. Học từ khó: đường quang không đi, cứ đâm quàng bụi rậm! Thực tế, trong giao tiếp tiếng Anh hàng ngày, bạn chỉ cần thành thạo các từ vựng thông dụng là có thể nghe – nói lưu loát. Do đó, việc mải mê học từ mới, từ khó, không giúp ích gì cho công cuộc học tiếng Anh giao tiếp mà còn cản trở, gây lãng phí thời gian. Bí kíp ở đây là: CHỌN ĐÚNG THỨ MÌNH CẦN Khi ấy, việc học sẽ rất thiết thực, phục vụ ngay cho cuộc sống, công việc của bạn; bạn cũng dễ nhận được thành quả hơn, và chính những kết quả tốt này sẽ tiếp thêm hứng khởi để kiên trì học tập. 5. Lười tra từ điển Từ điển là công cụ đắc lực để học một ngôn ngữ mới, nó còn là một kho từ vựng đúng nghĩa. Vậy lười tra từ điển thì sao có thể học và nhớ lâu từ mới tiếng Anh? Mặt khác, lại có những bạn không sử dụng từ điển Anh – Anh. Cá nhân tôi, nhờ cuốn từ điển Oxford mà đã “lên trình” trông thấy trong việc học từ vựng tiếng Anh đấy. Vì sao? Thường xuyên tra từ điển Anh Anh giúp ích cho phát triển tư duy bằng Tiếng Anh Khác với từ điển Anh – Việt, nghĩa của 1 từ đơn giản chỉ là 1 từ tương đương bằng Tiếng Việt, với từ điển Anh – Anh, nghĩa của 1 từ sẽ được diễn tả hoàn toàn bằng 1 câu tiếng Anh, một số từ đồng nghĩa, các ví dụ thực tế. Bạn sẽ học được rất nhiều từ chính từ điển, chứ không chỉ là một công cụ giải nghĩa. Thành ngữ, cụm từ thường không thể dịch đúng bằng tiếng Việt Khi sử dụng từ điển Anh – Việt, nhiều lúc bạn sẽ không tra được nghĩa chính xác so với ngữ cảnh, hoặc không biết những từ đó dùng trong ngữ cảnh nào. Đặc biệt với những thành ngữ (idiom), hoặc cụm động từ (phrasal verb), tốt nhất bạn nên sử dụng từ điển Anh – Anh để hiểu chuẩn xác ngữ – nghĩa. 6. Không biến việc học thành thói quen Tục ngữ nước ngoài có câu: “An apple a day keeps the doctor away” (Mỗi ngày một quả táo thì không phải gặp bác sĩ). Bạn thấy đó, việc ăn 1 quả táo đều đặn hàng ngày sẽ đem lại lợi ích lớn gấp bội việc ăn 7 quả táo trong 1 ngày. Học từ vựng tiếng Anh cũng thế! Thay vì học nhồi nhét hay tùy hứng, hãy biến việc học từ vựng thành thói quen hàng ngày của bản thân mình. Hãy thực hành đều đặn và thường xuyên! Tôi luôn gắn việc học từ vựng với những hoạt động mà mình làm hàng ngày không biết chán để tạo thói quen. Ví dụ: Mỗi sáng, phải dành 30 phút đọc tin tức thể thao bằng tiếng Anh Mỗi buổi tối, xem 1 tập phim truyền hình Mỹ với phụ đề tiếng Anh Ngoài ra, bạn nên chọn một khoảng thời gian trong ngày mà cảm thấy tỉnh táo nhất, nhiều năng lượng nhất để học từ vựng, đặt ra số lượng từ sẽ học mỗi ngày sao cho vừa đủ. Hãy tập thói quen chú ý quan sát để bắt gặp từ mới tiếng Anh, đây chính là bối cảnh thực tế từ vựng xuất hiện mà bạn không thể bỏ qua. Những biển quảng cáo, tên cửa hàng, thực đơn nhà hàng, rạp chiếu phim…đều giúp bạn thu nạp từ vựng tự nhiên và khắc sâu dễ dàng. Những ai đã sở hữu vốn từ vựng lớn cũng đừng đánh mất thói quen này. Bạn có thể học kỹ hơn về những từ mình đã biết nếu hầu hết các từ xuất hiện đều là từ quen thuộc. Tạo thêm thử thách cho mình để sử dụng thành thạo, nhuần nhuyễn hơn.
