Bài 1 trang 103 sgk Vật lý lớp 10. Momen lực đối với một trục quay là gì? Cánh tay đòn của lực là gì? khi nào thì lực tác dụng vào một vật có trục quay cố định không làm cho vật quay ? Hướng dẫn giải: Momen lực đối với một trục quay là là đại lượng đặc trưng cho tác dụng làm quay của lực và được đo bằng tích của lực với cánh tay đòn của nó. Cánh tay đòn là khoảng cách từ giá của lực đến trục. M = F.d Muốn vật không quay thì tổng các momen lực theo chiều kim đồng hồ phải bằng tổng các momen lực theo chiều ngược kim đồng hồ. Bài 2 trang 103 sgk Vật lý lớp 10. Phát biểu điều kiện cân bằng của một vật có trục quay cố định (hay quy tắc momen lực).iair: Hướng dẫn giải: Muốn vật có trục quay cố đinh không quay thì tổng các momen lực có xu hướng là cho vật quay theo chiều kim đồng hồ phải bằng tổng các momen lực có xu hướng làm cho vạt quay theo chiều ngược kim đồng hồ. Bài 3 trang 103 sgk Vật lý lớp 10. Hãy vận dụng quy tắc momen lực vào các trường hợp sau: a) Một người dùng xà beng để đẩy một hòn đá (Hình 18.3) b) Một người cầm càng xe cút kít nâng lên (Hình 18.4). c) Một người cầm hòn gạch trên tay (Hình 18.5). Hướng dẫn giải: a) FA. OA = FB. OB b) Gọi O là trục quay của bánh xe cút kít; d1 khoảng cách từ trục quay đến giá của trọng lực \(\overrightarrow{P}\); d2 khoảng cách từ trục quay đến giá của lực \(\overrightarrow{F}\). Ta có: P.d1 = F.d2 c) Tương tự như trên. Gọi O là trục quay. d1 là khoảng cách từ O đến giá của lực \(\overrightarrow{F}\) d2 là khoảng cách từ O đến giá của trọng lực\(\overrightarrow{P}\) Ta có: F.d1 = P.d2 Bài 4 trang 103 sgk Vật lý lớp 10. Một người dùng búa để nhổ một chiếc đinh (Hình 18.6). Khi người ấy tác dụng một lực 100 N vào đâuf búa thì đinh bắt đầu chuyển động. Hãy tính lực cản của gỗ tác dụng vào đỉnh. Hướng dẫn giải: Áp dụng quy tắc momen Ta có: F. d1 = FC. d2 (1) Với \(\left\{\begin{matrix} F=100N\\ d_{1}= 20cm = 2.10^{-1}m \\ d_{2}=2cm =2.10^{-2}m \end{matrix}\right.\) (1) => FC = F.\(\frac{d_{1}}{d_{2}}\) = 100. \(\frac{2.10^{-1}}{2.10^{-2}}\) => FC = 1000 N Bài 5 trang 103 sgk Vật lý lớp 10. Hãy giải thích nguyên tắc hoạt động của chiếc cân (Hình 18.7) Hướng dẫn giải: Theo quy tắc momen Phộp .l1 = Pquả cân.l2 Với l1, l2 là hai cánh tay đòn của cân. => mhộp x g x l1 = mquả cân x g x l2 Do l1 = l2 => mhộp = mquả cân Vậy nguyên tắc hoạt động của cân là dựa vào quy tắc momen
