A. Kiến thức trọng tâm 1. Thông tin Gợi ý trả lời câu hỏi: a) Em có nhận xét gì về nội dung lịch làm việc hàng ngày trong tuần của bạn Nguyễn Hải Bình, làm việc gì? Kế hoạch hợp lí chưa. Nội dung của kế hoạch là học tập, tự học, vui chơi, giải trí, giúp gia đình. Kế hoạch chưa hợp lí như: lao động giúp gia đình quá ít, xem ti vi quá nhiều, thiếu thời gian ăn, ngủ, thể dục. b) Em có nhận xét gì về tính cách của bạn Hải Bình. Bình có ý thức tự giác, tự chủ cao. Chủ động làm việc có kế hoạch, không cần ai nhắc nhở c) Em thử dự đoán xem với cách làm việc theo kế hoạch như Hải Bình thì sẽ đem lại kết quả gì? Chủ động trong công việc. Không lảng phí thời gian. Hoàn thành công việc đến nơi đến chốn và có hiệu quả, không bỏ sót công việc. d) Tại sao phải làm việc có kế hoạch? Nếu làm việc không có kế hoạch thì có lợi, có hại gì? * Làm việc có kế hoạch có lợi: Rèn luyện ý chí nghị lực. Rèn luyện tính kỉ luật, kiên trì. Kết quả học tập tốt. Cha mẹ, thầy cô yêu quí. * Làm việc không có kế hoạch sẽ có hại như: Dẫn đến hiệu quả chất lượng không cao. Kết quả học tập kém. Không hoàn thành công việc. 2. Nội dung bài học * Khái niệm: Sống làm việc có kế hoạch là biết xác định nhiệm vụ , sắp xếp những công việc hằng ngày, hằng tuần một cách hợp lý để mọi người biết thực hiện đầy đủ, có hiệu quả, chất lượng. * Ý nghĩa: giúp chúng ta chủ động, tiết kiệm thời gian, công sức và đạt hiệu quả trong công việc. * Rèn luyện tính tự tin: Đảm bảo cân đối các nhiệm vụ: rèn luyện, học tập, lao động , nghỉ ngơi giúp gia đình. Vượt khó, quyết tâm, kiên trì , sáng tạo thực hiện kế hoạch đã đề ra. B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI Bài tập a: Em hiểu thế nào là sống và làm việc có kế hoạch ? Hướng dẫn giải: Sống, làm việc có kế hoạch là biết xác định nhiệm vụ, sắp xếp những công việc hằng ngày, hằng tuần một cách hợp lí để mọi việc được thực hiện đầy đủ, có hiệu quả, có chất lượng. Bài tập b: Ở lớp bạn Hải Bình, có bạn Vân Anh tuần nào cũng xây dựng kế hoạch rất chi tiết (xem kế hoạch làm việc tuần của Vân Anh) và thực hiện rất nghiêm túc. Nếu vì lí do đặc biệt không thực hiện đúng kế hoạch, Vân Anh đều tìm cách điều chỉnh hợp lí vào thời gian thích hợp. Còn bạn Phi Hùng chẳng làm kế hoạch gì cả : mai thi, hôm nay vẫn đi chơi cả ngày, nhiều khi quên những yêu cầu mà thầy, cô giáo giao về nhà. Em có nhận xét gì về cách sống và làm việc của hai bạn Vân Anh và Phi Hùng ? Hướng dẫn giải: Bạn Vân Anh là người có tính làm việc rõ ràng, cụ thể. Điều đó được thể hiện ở bảng kế hoạch của bạn ấy. Đó là bảng kế hoạch rất cụ thể, chi tiết được Vân Anh vạch ra để dựa vào đó bạn ấy có thể thực hiện. Còn bạn Phi Hùng là người có tính tùy tiện. Có nghĩa là bạn không có cho mình một kế hoạch cụ thể nên làm việc không có định hướng, thích làm gì chơi gì đều bột phát. Chính không có kế hoạch rõ ràng nên Hùng sẽ mất nhiều thời gian cho những thứ vô bổ, tốn thời gian cho những thứ vui chơi, ham muốn mà quên nhiệm vụ học của mình. Bài tập c: Em hãy so sánh hai bản kế hoạch của Hải Bình, Vân Anh và nhận xét ưu, nhược điểm của mỗi bản kế hoạch. Hướng dẫn giải: So sánh hai bản kế hoạch của Hải Bình, Vân Anh: Giống nhau: Cả hai bản kế hoạch đã nêu được nội dung học tập, nghỉ ngơi và các hoạt động khác. Cả hai bản kế hoạch còn thiếu ngày mới chỉ có thứ Cả hai bản kế hoạch còn quá dài, khó nhớ Khác nhau: Kế hoạch của Vân Anh cân đối, hợp lý, toàn diện, đầy đủ, cụ thể, chi tiết hơn. (cụ thể về mặt thời gian, nội dung công việc cân đối thể hiện một quy trình hoạt động). Kế hoạch của Hải Bình còn thiếu thời gian hàng ngày, chưa lao động giúp đỡ gia đình, xem ti vi còn hơi nhiều… Bài tập d: Có quan niệm cho rằng: chỉ có thể xây dựng kế hoạch hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, hàng năm, không thể xây dựng kế hoạch sống và làm việc dài hơn. Em đồng tình hay phản đối ? Vì sao ? Hướng dẫn giải: Em không đồng tình với quan điểm trên vì: Hoàn toàn có thể xây dựng kế hoạch cho bản thân trong hai năm, ba năm và thậm chí 5 năm sau. Tuy nhiên, bảng kế hoạch sẽ không phải chi tiết như đối với kế hoạch hằng ngày và hàng tuần. Con người sống cần có mục đích cho mình rõ ràng, bao gồm mục đích ngắn hạn và mục đích dài hạn. Nếu sống không có mục đích thì cuộc sống dường như nhàm chán và không có sự phấn đấu và nỗ lực. Vì vậy, dựa vào khả năng của mình để tạo dựng cho mình những mục đích chính đáng và bản kế hoạch thực hiện phù hợp. Nhà nước quản lí hàng triệu người còn có kế hoạch 5 năm 10 năm vậy tại sao chúng ta chỉ có mình ta, biết năng lực của ta sao không thể lập cho mình kế hoạch dài hơn để sống có ý nghĩa hơn. Ví dụ: Bây giờ em còn học lớp 7, hai năm nữa e sẽ phải thi lên cấp 3. Vậy mục đích của em là phải đậu cấp 3 và được vào lớp chọn thì ngay từ bây giờ e phải xây dựng việc học cho mình như thế nào để có thể đạt được mục đích đó…. Bài tập đ: Em hãy lập kế hoạch làm việc một tuần. Khi lập kế hoạch em có cần trao đổi với bố mẹ hoặc người khác trong gia đình không ? Vì sao ? Hướng dẫn giải: Các em tự liên hệ bản thân, gia đình và việc học của mình để lập kế hoạch phù hợp và có khả năng thực hiện cao. Trông quá trình lập kế hoạch, các em nên tham khảo ý kiến bố mẹ, vì bố mẹ là người tư vấn các em cân đối trong việc học, làm và chơi. Bài tập e: Hãy trao đổi trước nhóm, tổ (hoặc lớp) về việc thực hiện kế hoạch học tập, làm việc của cá nhân hàng tuần. Phân tích nguyên nhân của việc thực hiện tốt hoặc chưa tốt kế hoạch đó. Hướng dẫn giải: Dựa trên bảng kế hoạch mà em đã lập nên ở bài tập đ, em hãy chia sẻ đề các bạn cùng được biết. Tại buổi thảo luận, chia sẻ đó, hãy nêu những kế hoạch em làm đươc, những kế hoạch chưa làm được, tìm nguyên nhân và tìm ra giải pháp thực hiện tốt nên nhé.
