Bình giảng bài thơ “Đây mùa thu tới” của Xuân Diệu

  1. Tác giả: LTTK CTV01
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Đề bài : Bình giảng bài thơ “Đây mùa thu tới” của Xuân Diệu

    Bài làm:

    Xuân Diệu là một nhà thơ lớn của làng thơ Việt Nam với những sáng tác đậm chữ tình cùng với muôn vàn yêu thương. Thơ ông mang một nỗi buồn man mác nhưng cũng tràn ngập tình yêu thương của nhân thế. Ông là con người giàu tình cảm, vì vậy khi cảm nhận sự thay đổi của vạn vật, của thời gian và không gian, tâm trạng của ông cũng không khỏi cảm thán nên những vần thơ. Bài thơ “ Đây mùa thu tới” là bài thơ tiêu biểu nói lên những suy nghĩ của ông về mùa thu, về cái đượm buồn mà sâu lắng.
    Đối với thi cca, mùa thu luôn là nguồn cảm hứng bất tận không bao giờ ngừng. Nhưng mùa thu với Xuân Diệu lại mang một nét mới mẻ, đặc trưng riêng. Mở đầu bài thơ là một hình ảnh đượm buồn, tang tóc:

    Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang
    Tóc buồn buông lệ xuống ngàn hàng.
    Thu trong thơ của Xuân Diệu rất tinh tế, chuyển động rất nhẹ nhàng, nhẹ đến nỗi tưởng như chỉ một động thái rất nhỏ cũng có thể làm tan đi. Cây liễu vốn yếu ớt, mỏng manh là thế nhưng ở đây, nó lại phải chịu một nỗi sầu thương hơn nữa là “ đứng chịu tang”. Đây là một hình ảnh vô cùng táo bạo và sâu sắc của Xuân Diệu. Nghĩ đến mùa thu, người ta liên tưởng ngay đến khung cảnh man mác buồn, buồn đến nỗi cô quạn, đìu hiu. Tác giả dùng từ láy “ đìu hiu” đã lột tả hết đc sắc thái của mùa thu với hàng liễu buông thõng xuống mặt hồ như đang buông “ lệ”. Mùa thu đã được nâng niu một cách nhẹ nhàng và yêu thương vô bờ bến. Rồi tiếng reo vui cất lên khi mùa thu thực sự đến:

    Đây mùa thu tới, mùa thu tới
    Với áo mơ phai dệt lá vàng.
    Chỉ là một tiếng reo vui ý nhị, nhẹ nhàng thôi nhưng toát lên được sự hào hứng và đầy tin yêu. Mùa thu tràn đến đánh thức tiềm thức của tác giả. Vậy nhưng có lẽ tác giả vẫn có chút gì đó buồn thương, bởi đặc trưng của mùa thu là nỗi buồn mênh mang khó diễn tả thành lời. Hình ảnh “ áo mơ phai dệt lá vàng” khiến cho mùa thu trở nên thật nhẹ nhàng, tinh tế. Áo mơ phai ở đây có lẽ chính là ánh nắng vàng của mùa thu, ánh nắng nhẹ nhàng, không chói lóa.
    Dần dần, mùa thu trở nên rõ nét hơn bao giờ hết:

    Hơn một loài hoa đã rụng cành
    Trong vườn sắc đỏ rủa màu xanh
    Những luồng run rẩy rung rinh lá
    Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh.
    Đoạn thơ nhắc đến một khu vườn mùa thu với tất cả những gì đặc trưng nhất. Một mùa thu với lá rụng, với những cuộc chia ly buồn bã, thời gian trôi đi cùng những sự sống mỏng manh cũng sắp qua đi, tất cả mọi vật sẽ chỉ còn là hư không. Thiên nhiên cùng thời gian là vậy, luôn khắc nghiệt, không đợi chờ ai bao giờ. Đọc những câu thơ, ta cảm thấy một nhịp điệu dồn dập đến mức “ run rẩy” bởi làn gió xuân. Và mùa thu càng trở nên mỏng manh, đau buồn hơn khi Xuân Diệu sử dụng từ “ hơn một” để nói rằng thiên nhiên cùng mọi thứ xung quanh đang biến đổi không ngừng. Sự ước lệ tượng trưng ở đây khiến cho người ta cảm thấy xót xa hơn. Tác giả còn đem đến một sự sáng tạo tinh tế hơn khi miêu tả hình ảnh “ sắc đỏ rửa màu xanh”.
    Và ở khổ thơ cuối, sự buồn bã, tê tái khiến cho người đọc càng trở nên xúc động hơn bao giờ hết:

    Đã nghe rét mướt luồn trong gió
    Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ.
    Thiên nhiên sao có thể chuyển đổi bằng cách “ nghe được mà tác giả có thể nghe được sự “ rét mướt”? Có lẽ sâu thẳm trong trái tim của ông đang rất rung động, run rẩy bởi điều này. Rồi “ nàng trăng” hiện lên một cách huyền ảo nhưng có lẽ cũng chất chứa biết bao tâm trạng với nỗi buồn từ tận đáy lòng. Ánh trăng vô tri vô giác nhưng lại “ tự ngẩn ngơ”, một ẩn ý nghệ thuật của tác giả, khiến cho ánh trăng dù đẹp, nhẹ nhàng nhưng lại buồn ngẩn ngơ.
    Cuối cùng, hình ảnh con người được tác giả đưa vào, khiến cho người đọc có thêm sự liên tưởng đến suy nghĩ của tác giả:

    Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
    Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì?
    Xuân Diệu đang hỏi người thiếu nữ kia hay đang tự hỏi mình? Tại sao nỗi buồn cứ mãi đeo bám không thôi. Có lẽ bởi mùa thu cũng dịu dàng, nhẹ nhàng như người thiếu nữ, nên khi thu đến con người thường trở nên yếu đuối, khao khát được yêu thương hơn. Nỗi lòng chất chứa bao tâm sự nhưng không biết tỏ cùng ai, buồn mà không được nói, không được dãi bày.
    “ Đây mùa thu tới” thật sự là một bài thơ đầy lãng mạn nhưng cũng thật buồn. Bài thơ khiến cho người đọc khắc sâu trong tâm trí một mùa thu buồn mênh mang, khiến cho tâm trạng người đọc cũng trở nên xúc động, cô đơn như bức tranh mùa thu của Xuân Diệu.