Cảm nhận bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” của Hạ Tri Chương - Bài làm 1 Bài làm: Hồi hương ngẫu thư là một trong hai bài thơ viết về quê hương nổi tiếng của Hạ Tri Chương. Sau hơn 50 năm làm quan ở kinh đô Trường An, ông muốn tìm nguồn an ủi nơi quê nhà. Và bao nhiêu cảm xúc dồn nén khi xa quê hương cũng như bột phát lúc trở về được ông bộc lộ trong bài thơ thất ngôn tứ tuyệt viết một cách ngẫu nhiên. Thiếu tiểu ly gia, lão đại hồi. Hương âm vô cải, mấn mao tồi. Nhi đồng tương kiến, bất tương thức, Tiếu vấn: khách tòng hà xứ lai? Dịch thơ (Phạm Sĩ Vĩ): Khi đi trẻ, lúc về già Giọng quê không đổi, tóc đà khác bao Trẻ con nhìn lạ không chào Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi? Ai mà chẳng mang trong mình thứ tình quê thiêng liêng sâu nặng. Nhất là với những người xa quê, tình cảm ấy lại càng trở nên thiết tha, day dứt. Chính vì thế, mặc dù không phải là đề tài mới lạ, tác giả lại là người Trung Quốc nhưng Hồi hương ngẫu thư vẫn nói hộ tâm tình của biết bao bạn đọc Việt. Tình yêu quê hương thường trực, bản thân nhà thơ có thể bộc lộ tình cảm ấy bất cứ lúc nào. Nhưng khi Hạ Tri Chương không chủ định viết mà lời thơ và cảm hứng dạt dào thì cái duyên cớ đã xui khiến, đã đưa đẩy tác giả cho ra đời bài thơ quả là góp phần quan trọng. Nếu ví tình cảm với quê hương của thi nhân như sợi dây đàm đã căng hết mức thì “Hồi hương ngẫu thư” chính là tiếng ngân vang kéo dài đến hơn một nghìn năm bởi cú va đập của “duyên cớ”. Xa quê từ khi còn trẻ, cuộc đời Hạ Tri Chương là bước đường thành công trong sự nghiệp. Ông đỗ tiến sĩ, sinh sống, học tập và làm quan trên 50 năm ở kinh đô Trường An, rất được vua Đường Huyền Tông vị nể. Lúc từ quan về quê làm đạo sĩ ông còn được vua tặng thơ, được thái tử và các quan đưa tiễn. Trường An chắc hẳn là quê hương thứ hai thân thiết. Nhưng, con người dù sao cũng không thể chống lại quy luật tâm lí muôn đời: Hồ tử tất như khâu Quyện điểu quy cựu lâm (Cáo chết tất quay đầu về núi gò Chim mỏi tất bay về rừng cũ - Khuất Nguyên ) Đó là dù đi những đâu không gì vui hơn được ở nhà mình, dù ở phương nào, ta vẫn hương về quê hương. Cả một đời làm quan, khi tuổi cao, khi muốn được nghỉ ngơi, Hạ Tri Chương trở về quê. Thời gian năm tháng, cuộc sông nơi đô thành làm cho tóc mai rung, cho vẻ ngoài đổi thay, làm cho chàng thanh niên thuở xưa thành ông già 86 tuổi. Duy có một điều không thay đổi ấy là: giọng quê (hương âm vô cải). Thi nhân trở về vẫn vẹn nguyên con người của quê hương mặc dòng đời đưa đẩy. Lẽ thường, về thăm quê, trở lại nơi chôn rau cắt rốn, nhà thơ phải mừng vui sung sướng. Song, phải đọc tới hai câu thơ cuối, người đọc mới hiểu được cái duyên cớ xui khiến thi nhân làm thơ và khiến nhà thơ ngậm ngùi. Sự ngậm ngùi ấy xuất phat từ những đổi thay của quê hương. Bạn bè người quen chắc chẳng còn ai, nếu có còn thì chắc cũng ai nhận ra tác giả. Đúng như vậy, đón nhà thơ là đàn em nhỏ vui vẻ cười noi và rất hiếu khách. Trớ trêu thay, không phải vẻ ngoài của tác giả làm các em không nhận ra mà là việc trong mắt các em, tác giả trở nên hoàn toàn xa lạ. Một vị khách ngay chính tại quê hương mình, sinh ra và lớn lên ở quê hương mà không được coi là người con của quê hương quả là một tình huống bi hài, cười ra nước mắt. Giọng thơ trầm tĩnh nhưng chứa đựng tình cảm dạt dào, chan chứa với quê hương. Bài thơ lay động sự đồng cảm và thấu hiểu của người đọc bởi tình huống bất ngờ trớ trêu. Phải ở vào hoàn cảnh của tác giả, chúng ta mới cảm nhận hết được sức mạnh to lớn của thời gian và sự xa cách.
Cảm nhận bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” của Hạ Tri Chương - Bài làm 2 Bài làm: Tết sắp đến, những cơn gió lạnh cùng những cánh én như báo tin về mùa xuân sắp tới. Ai cũng vui mừng mong chờ được đến lúc đoàn tụ, sum họp, được về với gia đình để cùng nhau ôn lại những kỉ niệm đẹp và dành cho nhau những lời chúc phúc yêu thương nhất. Và nhất là với những người xa quê thì họ luôn canh cánh trong lòng những tình cảm của mình. Chỉ có khi trở về với quê hương, họ mới có thể cảm nhận được những mảnh tình cảm còn thiếu của mình. Và nhà thơ Hạ Tri Chương cũng như vậy. Sau bao nhiêu những tháng ngày xa cách, ông cũng được trở về với quê hương nơi sinh ra mình với những tình cảm được chôn giấu trong lòng. Thiếu tiểu li gia lão đại hồi Hương âm vô cải, mấn mao tồi Dịch thơ: Khi đi trẻ lúc về già Giọng quê không đổi tóc đà khác bao Mở đầu bài thơ là hai câu thơ nói về tình cảnh của tác giả lúc đó. Khi tác giả li khai quê hương để tạo lập con đường công danh là khi người vẫn còn là một thanh niên có mang đầy những hoài bão và ước mơ của tuổi trẻ, mang những cố gắng cho con đường sự nghiệp, người thanh niên ấy đã quyết tâm đi tới những miền đất mới để có thể cố gắng cống hiến sức lực cho triều đình và cho tổ quốc. Những công việc cùng những lý tưởng ấy đã cuốn người thanh niên học tập và làm việc tại nơi xứ người, đi xa khỏi quê hương đến cả nửa đời người. Thiếu tiểu ly gia lão đại hồi Trong cùng một câu thơ nhưng lại có rất nhiều những cặp từ ngữ trái nghĩa nhau thể hiện sự thay đổi một cách hoàn toàn, từ trẻ cho tới già, từ ly sau đó lại hồi. Tất cả những thứ mà tuổi trẻ đã theo đuổi và không hề chú ý tới thì nay, khi đã về già, những con người ấy lại nhớ về những thứ gì bình dị nhất, những gì đã gắn bó với mình trong suốt những ngày ấu thơ với những điều tưởng chừng như gần gũi mà lại thật quan trọng. Hương âm vô cải mấn mao tồi Dù đã đi xa quê cả nửa cuộc đời thế nhưng những thanh âm thuộc về quê hương với những giọng nói của quê hương không hề có sự thay đổi. Những điều đó đi theo ông như luôn gợi nhớ tất cả những gì thuộc về quê hương của người đàn ông đã đi nơi xứ người bao nhiêu năm. Chỉ với hai câu thơ nhưng chúng ta đã cảm nhận được sự tự hào của tác giả khi nói về quê hương của mình và những mong đợi khi tác giả được trở về với quê hương vào nửa cuối cùng của cuộc đời con người. Nhi đồng tương kiến bất tương thức Tiểu vấn: khách tòng hà xứ lai? (Trẻ con nhìn lạ không chào Hỏi rằng: khách ở chốn nào lại chơi?) Nếu như hai câu thơ đầu giọng thơ có chứa sự tự hào thì ở hai câu tiếp theo, giọng thơ lại mang theo sự chua xót khi tác giả thực sự trở lại quê hương của mình. Đặt chân lên mảnh đất của quê hương, tác giả đã được nhìn thấy những cảnh vật thân thương và gần gũi của quê hương mình. Thế những, lũ trẻ con nhìn thấy ông lại không hề biết ông là ai, còn hỏi rằng ông là khách ở chốn nào. Chua xót thay,, trở về quê hương, trở về nhà của chính mình nơi mà mình đã được sinh ra và lớn lên mà lại bị hỏi là khách ở chốn nào. Đó chính là nỗi buồn của những người xa quê lâu năm như chính tác giả vậy. Những hình ảnh đó có lẽ cũng giống như ông khi ông còn nhỏ. Lúc ấy, ông cũng cùng với những đứa trẻ khác cùng nhau chơi ở ngoài đình và cũng nhìn những người lạ mặt đi từ nơi khác tới. Nay khi tuổi đã già, mái tóc đã không còn đen, làn da không còn hồng hào khoẻ mạnh và đôi mắt cũng không còn trong sáng nữa thì lại bị coi như những người lạ tới thăm quê hương. Bài thơ Hồi hương ngẫu thư là một trong số những bài thơ mang tình cảm chân thực về cuộc sống và những trải nghiệm trong cuộc đời của tác giả. Điều đó khiến chúng ta cảm nhận được tình yêu to lớn dành cho quê hương của mình. Qua đây, chúng ta cũng cảm nhận được hoàn cảnh trớ trêu mà chỉ có những người đã phải trải qua mới có thể hiểu được. Đó chính là những thay đổi và cũng là những trớ trêu của số phận khi chúng ta bị xa cách bởi thời gian và nơi chốn.
Cảm nhận bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” của Hạ Tri Chương - Bài làm 3 Bài làm: Hạ Tri Chương là một nhà thơ lớn của Trung Quốc ông sinh ra vào đời nhà Đường, quê ở vùng Triết Giang, Trung Quốc. Tác phẩm Hồi hương ngẫu thư được ông viết sau một chuyến về thăm lại quê hương. Qua bài thơ ông muốn thức tỉnh lòng yêu thương quê hương đất nước của những con người xa xứ. Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi Hương âm vô cải, mấn mao tồi Nhi đồng tương kiến, bất tương thức Tiểu vấn: khách tòng hà xứ lai? Quê hương là nơi sinh ra ta, nuôi ta khôn lớn trưởng thành. Ngay từ tiêu đề của bài thơ tác giả Hạ Tri Chương đã gợi lên trong lòng người đọc nhiều cảm xúc, khi gợi nhớ về mảnh đất đã gắn liền với tuổi thơ của mình. Tình cảm đối với quê hương thân thuộc như máu thịt, trào dân nghẹn ngào đầy xúc động. Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi Khi đi trẻ, lúc về già Ai cũng có một miền quê, được gọi là quê hương, và những bài thơ viết về quê hương thường có nhiều cảm xúc vô cùng đặc biệt. Quê hương cũng chính là đề tài khiến của nhiều nhà văn, nhà thơ nhạc sĩ để lại những tác phẩm kiệt suất. Trong hoàn cảnh của Hạ Tri Chương ông sinh ra ở quê nhưng khi còn nhỏ gia đình ông đã rời quê đi đến một vùng xa xôi khác để lập nghiệp, mưu sinh, do đó, ít hay nhiều trong lòng tác giả cũng có những niềm đau thương tiếc nuối. Khi ông quay trở lại quê nhà thì cũng là lúc đã trưởng thành cứng cáp, đã hiểu lẽ đời với những câu chuyện buồn vui khác nhau. Vì thế khi ông viết câu thơ “Khi đi trẻ, lúc về già” là thể hiện cho sự tiếc nuối này, cũng thể hiện cho sự thay đổi của dòng thời gian. Khi gia tác giả xa quê chỉ là đứa trẻ tóc còn xanh mướt, ngây thơ trong sáng, nhưng khi trở về tóc ấy giờ đã đổi màu, làn da hôm nay đã nhuộm màu sương gió. Nhưng dù là tóc xanh hay tóc bạc, da trắng hay da đen vì nắng gió thì tâm hồn của một người con khi quay trở về nơi sinh ra mình, nơi ‘chôn rau cắt rốn” cũng vẫn vẹn nguyên một trái tim. Trái tim của một người con yêu thương quê hương của mình, muốn gắn bó với quê hương của mình dù thời gian chia xa có là bao lâu đi chăng nữa. Tình cảm chung thuỷ trước sau như một. Hương âm vô cải, mấn mao tồi Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao Mỗi vùng quê đều có tiếng nói, giọng điệu âm vực khác nhau mang âm hưởng vùng miền, và khi tác giả trở lại nơi xưa được nghe lại giọng nói của vùng quê thân thương đó. Bất chợt ông cảm thấy xao xuyến, xúc động nghẹn lời. Nó như một nét văn hoá đậm đà bản sắc quê hương, dù dòng thời gian có thay đổi như thế nào thì bản sắc đó cũng không bao giờ thay đổi. Bao nhiêu năm chia xa, khi đi tác giả giờ đã thành ông già, cuộc sống đã có nhiều biến chuyển, bản thân ông cũng đã đỗ đạt thành tài, nay trở lại nơi xưa, hình ảnh quê hương không hề mờ phai. Tác giả vẫn như một đứa trẻ thơ muốn chạy về quê sà vào lòng quê hương như sà vào lòng mẹ mà nũng nịu đòi quà như những ngày còn thơ bé. Nhưng về tới quê hương một nghịch lý đã xảy ra: Nhi đồng tương kiến, bất tương thức Tiếu vấn: khách tòng hà xứ lai? Trẻ con nhìn lạ không chào Hỏi rằng: khách ở chốn nào lại chơi? Thời gian trôi đi không chờ đợi bất kỳ ai cả. Quê hương nay đã thay đổi rất nhiều những người bạn nhỏ của ông năm xưa giờ thành cha thành mẹ, thành ông thành bà. Và những đứa trẻ con hiện tại không thể biết ông là ai, có nguồn gốc từ đâu nên khi ông quay về nơi xưa chốn cũ thì bắt gặp một câu hỏi thật chua chát “khách ở chốn nào lại chơi?”. Câu hỏi này khiến cho tác giả cảm thấy nao nao buồn, bởi với quê hương hôm nay ông chỉ còn là một người khách lạ mà thôi, không buồn sao được. “Ngẫu thư cố hương” là một bài thơ hay nhiều cảm xúc. Tác giả Hạ Tri Chương đã là thức tỉnh tình yêu quê hương bị kìm nén bao lâu nay trong lòng người đọc. Khơi gợi tình cảm gắn bó quê hương sâu sắc, làm cho nhiều người thuộc thế hệ trẻ muốn về quê xây dựng quê hương đất nước sau khi đã học hành đỗ đạt thành tài. Đúng như lời thơ của tác giả Đỗ Trung Quân đã viết: Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi Quê hương nếu ai không nhớ Sẽ không lớn nổi thành người... (Bài học đầu cho con )
Cảm nhận bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” của Hạ Tri Chương - Bài làm 4 Bài làm: Hồi hương ngẫu thư (Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê) của nhà thơ Hạ Tri Chương là bài thơ nói về tình yêu, sự nhớ thương dành cho quê nhà. Nhưng càng yêu bao nhiêu thì nhà thơ lại càng thấy xót xa bấy nhiêu khi ông trở về thăm quê nhưng mọi thứ đã thay đổi, khoảng cách về thế hệ khiến ông cảm thấy chút chua xót, lạc lõng ngay cả khi đã về nơi “chôn nhau cắt rốn” của mình. Mở đầu bài thơ, Hạ Tri Chương đã kể cho người đọc nghe về câu chuyện riêng của chính mình và cũng tái hiện lại hình ảnh của chính mình sau những năm tháng đằng đẵng xa quê: Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi (Lúc trẻ rời nhà, lúc già cả mới quay về) Nhà thơ đã kể lại một cách tóm tắt quãng thời gian xa quê và bối cảnh hiện tại, khi nhà thơ có cơ hội về lại thăm quê: Nhà thơ xa quê từ khi còn rất nhỏ, rất trẻ “lão đại hồi”. Sau quãng đường bôn ba, tha phương nơi đất khách, khi có điều kiện về thăm quê thì trên đầu mái tóc đã bạc “lão đại hồi”. Quãng thời gian xa quê đã làm cho tác giả thay đổi cả về tuổi tác, vóc người. Để từ đó làm nền để hé mở tình cảm dành cho quê hương của tác giả: Hương âm vô cải mấn mao thôi (Giọng quê không đổi, tóc râu đã rụng dần) Ở đây, tác giả đã sử dụng phép đối để thể hiện tình yêu của mình dành cho quê hương. Nếu “giọng quê không đổi” tức tình cảm, sự gắn bó dành cho quê hương chưa một lần phai nhạt, thay đổi thì hình dáng bên ngoài nhà thơ đã có sự thay đổi lớn “Mấn mao thôi”. Ở đây, cái nhà thơ muốn nhấn mạnh, muốn làm nổi bật đó chính là thời gian xa quê, thời gian cứ vô tình trôi, thấm thoắt thời gian xa quê của nhà thơ đã hơn năm mươi năm.Vì vậy, tình cảm của nhà thơ với quê hương được khẳng định một cách chắn chắn là chưa từng thay đổi song lại ẩn chứa nỗi buồn xót xa trước sự chảy trôi của thời gian, của đời người. Vì thời gian tác giả xa quê cũng ngót năm mươi năm nên những đứa trẻ được sinh ra ở nơi này cũng không biết về tác giả. Chính sự xa lạ, khoảng cách của thế hệ ấy mà những đứa trẻ ngây thơ ấy coi Hạ Tri Chương như một người khách lạ mà đón tiếp: Nhi đồng tương kiến bất tương thức Tiếu vấn: “Khách tòng hà xứ lai?” (Gặp lũ trẻ nhỏ nhưng không hề biết nhau Lũ trẻ cười hỏi: “Khách từ nơi nào đến đây?”) Những đứa trẻ nhỏ được sinh ra sau khi nhà thơ rời quê nên lẽ tất yếu chúng không hề biết đến nhà thơ “bất tương thức” nên chúng rất hồn nhiên và chào hỏi nhà thơ “Khách tòng hà xứ lai”.Ta có thể thấy ở đây lũ trẻ rất ngon ngoãn, lễ phép với nhà thơ, song chính sự hồn nhiên, ngây thơ của lũ trẻ khiến nhà thơ ngỡ ngàng, xen lẫn cả sự xót xa, buồn tủi. Là người con xa quê đã nhiều năm, nay có dịp về thăm quê lại bị xem như người xa lạ, một người khách vô tình ghé qua nên tác giả không tránh được cảm giác chua xót. Hạ Tri Chương không trách những đứa trẻ vì không biết mình, chào hỏi như một người khách vì chúng rất ngây thơ và phản ứng theo lẽ rất tự nhiên. Nhà thơ thấy buồn vì thời gian mình xa quê quá lâu, đủ để mọi thứ xung quanh thay đổi. Quê hương vẫn ở đây, tình cảm yêu mến của nhà thơ với nhà thơ không chút thay đổi nhưng những người bạn cùng trang lứa với nhà thơ cũng không còn ai, bản thân thì bị coi là người lạ nên cảm giác chua xót, tự vấn là điều hoàn toàn có thể hiểu được. Nơi quê hương “chôn nhau cắt rốn” vô cùng quen thuộc, thân thương. Nơi mà người ta sẽ cảm giác tĩnh tâm, yên bình khi trở về. Nhưng ở đây, nhà thơ lại cảm giác lạc lõng, cô đơn giữa chốn thân quen này. Hồi hương ngẫu thư của Hạ Tri Chương đã thể hiện được chân thực cảm xúc của chính bản thân nhà thơ. Nhà thơ xây dựng được bức chân dung của cảm xúc, của con người nhà thơ. Đó là con người luôn yêu thương tha thiết quê hương của mình và cảm giác buồn tủi, chua xót khi về thăm quê. Từng câu thơ đều khiến cho người đọc cảm động, cùng với đó là sự đồng cảm, thấu hiểu với nỗi niềm của nhà thơ. Đây là một bài thơ chứa chan tình cảm, tâm tư của một người con xa quê.
Cảm nhận bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” của Hạ Tri Chương - Bài làm 5 Bài làm: Hồi hương ngẫu thư là một tác phẩm nổi tiếng của Hạ Tri Chương. Tác phẩm được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đã thể hiện rõ được tâm tư tình cảm của người con sau bao ngày xa quê nhà. Ra đi lập nghiệp từ khi còn trẻ và quay trở về quê hương để sống những ngày tháng êm đềm và hạnh phúc chuỗi ngày còn lại. Mở đầu bài thơ đã thể hiện rõ nỗi lòng của tác giả, dù xa xóm làng đã lâu nhưng trong tâm trí ông thì tình cảm dành cho gia đình cho xóm làng không bao giờ thay đổi: Thiếu tiểu ly gia, lão đại hồi (Tuổi trẻ ra đi, già mới về) Tiếp sau là câu “Hương âm vô cải, mấn tao bồi” được hiểu như nỗi lòng bấy lâu của tác giả. Ở hai câu trên, tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp đối rất tài tình. Cụm từ “lão đại hồi” và “mấn tao bồi” ẩn chứa một ý nghĩa rất to lớn. Đọc thuật đầu, người đọc tưởng chừng như biện pháp lặp vần nhưng xét theo nghĩa thì đây lại là cách sử dụng từ ngữ khéo của tác giả. Một người con xa quê hương từ khi còn trẻ đến khi quay trở về sự vật, con người cũng thay đổi theo. Chỉ có điều trong ông tình yêu bấy lâu nay dành cho quê hương đất nước chẳng phai cùng năm tháng. Từ cái giọng vẫn mang đậm chất nông thôn miền quê ngày ấy, cái dáng người quen thuộc đến giờ mái tóc đã bạc phơ mái đầu. Ngoài ra, ông còn nhấn mạnh khẳng định rằng việc xa quê hương bấy lâu như vậy cũng không thay đổi được tình yêu của mình dành cho xóm làng. Nhưng lại có chút buồn ở đây đó là: Nhi đồng tương kiến, bất tương thức (Trẻ con trông thấy không nhận ra) Khoảng thời gian xa quê cũng gần nửa đời người, lại rời quê nhà lên đường lập nghiệp sớm nên có lẽ khi trở về những đứa trẻ không nhận ra cũng là điều hiển nhiên. Nhưng cũng vì thế mà lòng ông lại buồn vô cùng, là một người con gốc quê nhà mà giờ quay lại chẳng ai còn nhận ra. Phải chăng vì thời gian vô tâm hay vì con người thay đổi mà trở nên xa lạ đến vậy. Câu cuối bài như làm tăng cao trào của bài thơ: Tiếu vấn khách tòng hà xứ lai? (Cười hỏi khách từ phương nào đến?) Nỗi buồn ở đây như tăng gấp bội, trở về khi xóm làng thay đổi, cây cối nhà cửa... mọi thứ, chỉ có lòng mình chẳng thay đổi mà lại là người ở đây vậy mà những đôi mắt hồn nhiên ấy như đốt cháy trái tim người con xa xứ lâu ngày trở về chỉ bằng câu hỏi “khách từ phương nào đến”. Có khi nào sự ngây ngô ấy đã vô tình chạm vào nỗi đau ấy của ông khiến cho nỗi buồn lại càng thêm buồn hơn. Hay là do ông đã rời quê hương lâu ngày nên những đứa trẻ nơi đây không nhận ra... Mọi ý nghĩ lúc này như bao phủ tâm trí người, có lẽ cũng tại mình, cũng tại thời gian chăng? Hàng loạt câu hỏi được đặt ra khiến cho cả người đọc người viết cũng khó có thể lí giải được vì gì. Chỉ bằng những lời thơ ngắn gọn nhưng lại chứ đựng ý nghĩa sâu lắng và súc tích. Hạ Tri Chương đã phần nào nói lên tâm trạng của mình sau bao năm xa cách, với ông tình yêu dành cho quê hương đất nước, cho gia đình là không bao giờ thay đổi. Nhưng qua đó cũng cảm thương cho người con xa xứ này, sự trở về nhưng trong trạng thái vô cùng buồn bã và có chút nuối tiếc cho một thời tuổi
