I. KHÁI NIỆM ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NST Đột biến số lượng nhiễm sắc thể là những biến đổi số lượng xảy ra ở một hoặc 1 số cặp NST nào đó hoặc ở tất cả các bộ NST. Các dạng đột biến số lượng nhiễm sắc thể: thể dị bội và thể đa bội. II. THỂ DỊ BỘI (LỆCH BỘI) 1. Khái niệm - Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng. - Một số dạng dị bội phổ biến: - Hậu quả: gây nên biến đổi hình thái ở thực vật (hình dạng, kích thước, màu sắc…) hoặc gây nên một số bệnh ở người (Đao, Tocno, Claiphento…). 2. Sự phát sinh thể dị bội - Trong quá trình giảm phân, mỗi NST của cặp tương đồng phân li về 1 cực → hình thành giao tử bình thường (n) → qua thụ tinh 2 giao tử bình thường n kết hợp với nhau → hợp tử 2n. - Khi một cặp NST tương đồng không phân li trong giảm phân ở bố hoặc mẹ → 2 chiếc trong cặp NST tương đồng cùng đi về 1 cực → tạo giao tử bất thường n + 1 và n – 1 → qua thụ tinh 2 giao tử đó kết hợp với giao tử bình thường (n) → hợp tử 2n + 1 và Hợp tử 2n – 1 → thể dị bội. 3. Ý nghĩa của hiện tượng dị bội - Đối với chọn giống: Có thể sử dụng thể không để được các NST mong muốn vào cơ thể lai. - Đối với di truyền học: Có thể sử dụng các lệch bội để xác định vị trí các gen trên NST. - Đối với tiến hóa: Cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa.
