Tình cảm gia đình là một trong những chủ đề tiêu biểu của ca dao, dân ca.Những câu thuộc chủ đề tình cảm gia đình thường là lời ru của mẹ, lời của cha mẹ, ông bà nói với con cháu, lời của con cháu nói về cha mẹ, ông bà để bày tỏ tâm tình, nhắc nhở về công ơn sinh thành, về tình mẫu tử và tình anh em ruột thịt. A Anh em như bát nước đầy Gà chung một mẹ chớ hoài đá nhau. B Bồng bồng con nín con ơi Dưới sông cá lội, trên trời chim bay. Ước gì mẹ có mười tay Tay kia bắt cá, tay này bắn chim. Một tay tuốt chỉ luồn kim Một tay làm ruộng, một tay hái rau. Một tay ôm ấp con đau Một tay vo gạo, một cầu cúng ma. Một tay khung cửi, guồng xa Một tay lo bếp, lo nhà nắng mưa. Một tay đi củi, muối dưa Còn tay van lạy, bẩm thưa, đỡ đòn. Bướm vàng đậu đọt mù u Lấy chồng càng sớm tiếng ru càng buồn. C Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Một lòng thờ mẹ kính cha Cho tròn chữ “Hiếu” mới là đạo con. Cha mẹ nuôi con biển hồ lai láng Con nuôi cha mẹ tính tháng kể ngày Chiều chiều ra đứng ngõ sau Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều Công cha như núi ngất trời, Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi! Đ Đắng cay cũng thể ruột rào Đi đâu mà bỏ mẹ già Gối nghiêng ai sửa,chén trà ai dâng? Đố ai đếm được lá rừng Đố ai đếm được mấy tầng trời cao Đố ai đếm được vì sao Đố ai đếm được công lao mẹ già. Đói lòng ăn hột chà là Để cơm cho mẹ, mẹ già yếu răng. Đói lòng ăn trái ổi non Nhịn cơm nuôi mẹ cho tròn nghĩa xưa Đi khắp thế gian, không ai tốt bằng mẹ Gánh nặng cuộc đời, không ai khổ bằng cha. Nước biển mênh mông không đong đầy tình mẹ Mây trời lồng lộng không phủ kín lòng cha Tần tảo sớm hôm mẹ nuôi con khôn lớn Mang cả tấm thân gầy cha che chở đời con Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc Đừng để buồn lên mắt mẹ nghe con. Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời. Dẫu rằng da trắng tóc mây Đẹp thì đẹp vậy, dạ này không ưa Vợ ta dù có quê mùa Thì ta vẫn cứ sớm trưa vui cùng. Đã rằng là nghĩa vợ chồng Dầu cho nghiêng núi, cạn sông chẳng rời. Đói no một vợ một chồng Một miếng cơm tấm, giàu lòng ăn chơi. Đôi ta là nghĩa tào khang Xuống khe bắt ốc, lên ngàn hái rau. Đốn cây ai nỡ dứt chồi Đạo chồng nghĩa vợ, giận rồi lại thương. E Em ơi nhớ về một đời người như nhớ về cả rẵng cây Dì ruột thương cháu như con Rủi mà không mẹ cháu còn cậy trông G Gió mùa thu mẹ ru con ngủ Năm canh chày mẹ thức đủ năm canh. Gió thúc cội thung nhánh tùng khua rúc rắc Nhớ cha mẹ già ruột thắt cu teo. Về nhà thấy mẹ công phu chưa đền. Lời kinh vang dậy ngân nga Chạnh lòng nhớ nghĩ mẹ cha sinh thành. Lênh đênh chiếc bách giữa dòng Thương thân goá bụa, phòng không lỡ thì Gió đưa cây trúc ngã quỳ Ba năm trực tiết còn gì là xuân M Mẹ già đầu tóc bạc phơ Lưng đau con đỡ,mắt mờ con nuôi Mẹ già như chuối ba hương, Như xôi nếp mật, như đường mía lam. Một mẹ nuôi được mười con Nhưng mười con không nuôi được một mẹ. Mẹ ơi! Đừng đánh con hoài, Để con bắt ốc, hái rau mẹ nhờ. Mẹ ơi! đừng đánh con hoài, Để con bắt cá, hái xoài mẹ ăn. Mẹ ơi! Đừng gả con xa, Chim kêu vượn hú biết nhà mẹ đâu. Chim đa đa đậu nhánh đa Chồng gần không lấy, lại lấy chồng xa. Một tay bế lũ con thơ Một tay giành lấy mà đưa xuống bùn Một mai cha yếu mẹ già, Chén cơm ai xới, kỷ trà ai dâng Mỗi đêm con thắp đèn trời Cầu cho cha mẹ sống đời với con Mẹ già ở tấm lều tranh Sớm thăm tối viếng mới đành dạ con Một ngày ba bữa cơm đèn Còn gì má phấn răng đen hỡi chàng? Mười làm chi, một làm chi Sinh ra có nghĩa có nghì thời hơn Sinh con ai nỡ sinh lòng Sinh con ai chẳng vun trồng cho con N Ngó lên nuộc lạt mái nhà, Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương. Những khi trái nắng trở trời, Con đau là mẹ đứng ngồi không yên. Trọn đời vất vả triền miên, Chăm lo bát gạo đồng tiền nuôi con. Nuôi con mới biết sự tình Thầm thương cha mẹ nuôi mình khi xưa. Nuôi con cho được vuông tròn Mẹ thầy dầu dãi xương mòn gối cong. Ngày nào em bé cỏn con Bây giờ em đã lớn khôn thế này Cơm cha, áo mẹ, công thầy Nghĩ sao cho bỏ những ngày ước ao. O - Ô - Ơ Ơn cha nặng lắm ai ơi! Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang Q Qua đình ngả nón trông đình Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu Qua cầu ngả nón trông cầu Cầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu. R Râu tôm nấu với ruột bầu Chồng chan vợ húp gật gù khen ngon. Rương xe, chìa khoá em cầm Giang sơn em gánh, nợ nần em lo. S Sống thì con chẳng cho ăn Chết thì xôi thịt, làm văn tế rồi. T Thà ăn bắp hột chà vô Còn hơn giàu có mồ côi mẹ già. Tôm càng lột vỏ bỏ đuôi, Giã gạo cho trắng mà nuôi mẹ già, Thương con tần tảo sớm hôm, Cơm đùm chéo áo, cháo đùm lá môn. Thương mẹ nhớ cha như kim châm vào dạ, Nghĩ đến chừng nào, luỵ hạ tuôn rơi Thuyền không bánh lái thuyền quầy Con không cha mẹ ai bày con nên. Tay nâng khăn gói sang sông Mồ hôi ướt đẫm, thương chồng phải theo. Thật thà cũng thể lái trâu Yêu nhau cũng thể nàng dâu mẹ chồng. Thuyền về có nhớ bến chăng Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền Thương chồng phải luỵ cùng chồng Đắng cay phải chịu, mặn nồng phải cam. Tu đâu cho bằng tu nhà Thờ cha kính mẹ, ấy là chân tu. Từ ngày em về làm dâu Thì anh dặn trước bảo sau mọi lời Mẹ già dữ lắm em ơi! Nhịn ăn, bớt ngủ mà nuôi mẹ già Nhịn cho nên cửa nên nhà Nên kèo, nên cột, nên xà tầm vông Nhịn cho nên vợ nên chồng Thì em coi sóc lấy trong cửa nhà. Tưởng rằng chị ngã em nâng Ai ngờ chị ngã, em bưng miệng cười. Trai mà chi, gái mà chi Sinh con có nghĩa có nghì là hơn. Trăm năm giữ vẹn chữ tòng Sông sao thác vậy một chồng mà thôi. Tay bưng chén muối chén gừng Gừng cay muối mặn xin đừng bỏ nhau Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn. V Ví dầu con phụng bay qua Mẹ nói con gà con cũng nói theo Vì chồng nên phải gắng công Nào ai da sắt xương đồng chi đây. Ví dầu cầu ván đóng đinh Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi. Khó đi mẹ dắt con đi Con đi trường học mẹ đi trường đời Ví dầu mẹ chẳng có chi Chỉ con với mẹ chẳng khi nào rời. Vợ chồng là nghĩa cả đời Ai ơi nhớ nghĩ những lời thiệt hơn. X Xin người hiếu tử lắng khuyên Kịp thì nuôi nấng cho tròn đạo con Kẻo khi sông cạn, đá mòn Phú nga phú uỷ có còn ra chi. Xấu xa cũng thể chồng ta Dù cho tốt đẹp cũng ra chồng người.
