Đề bài: Phân tích bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh BÀI LÀM: Tháng 8.1942 Nguyễn Ái Quốc lấy tên Hồ Chí Minh trở lại Trung Quốc với danh tức là đại biểu của Việt Minh sang giao thông mang chính quyền Tưởng Giới Thạch để hiệp tác chống phát xít, tranh thủ sự trợ giúp của đồng minh. Thế nhưng “ai ngờ đất bằng gây sóng gió” chưng “phải khiến cho khách quý tại nhà giam”. Suốt mười ba tuần trăng, bác bị lưu đày qua ba mươi ngục thất của mười ba huyện thuộc thức giấc Quảng Tây. đó thế mà người phạm nhân đấy đã sáng tạc một trăm ba mươi bài thơ bằng chữ Hán trong cuốn “Ngục trung nhật kí” (Nhật kí trong tù). Vào 1 buổi chiều, người tù hãm Hồ Chí Minh bị đọa đày suốt cả ngày trời, giờ đây được dừng chân bên xóm núi. bác đã viết trang nhật kí bằng thơ ghi lại cảnh và tình ở thời điểm ngày chuyển sang đêm. Bài thơ “Mộ” (chiều tối) có mặt trên thị trường trong cảnh ngộ đó. “Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ” (Chim mỏi về rừng chìm chốn ngủ) Câu thơ thứ nhất là 1 nét vẽ về cảnh vật ở trên mặt đất khi chiều tối của vùng sơn cước. Cảnh vật có tính quy phạm rất cổ điện của thơ ca xưa. Nguyễn Du từng viết: “Chim hôm thoi thót về rừng” Bà Huyện Thanh Quan cũng viết: “Ngàn mai gió cuốn chim bay mỏi” đa số đều nói về buổi chiều tối ở suối rừng. Hình anh cánh chim chiều mệt mỏi, nhá nhem trong ánh sáng hoàn hôn là linh hồn của buổi chiều của xóm núi, của một khung cản núi rừng đang về chiều. Cánh chim đơn độc, mỏi mệt bay về rừng trong thơ bác không chỉ nhắc về hiện thực. Nó là cánh chim đã được nhân hóa, với tâm hồn nhân cách của người ngắm cảnh. Bốn chữ “quyện điệu quy lâm” đã được bản dịch thơ chuyển chuyên chở xác thực. không những thế, với ba tiếng cuối “tầm túc thụ” thù bản dịch đã ko kể đúng ý đồ của người viết. Ba tiếng ấy có nghĩa là: tìm 1 cây cao ở giữa rừng để nghĩ ngơi. Rõ ràng “tầm túc thụ” là một ứng xử với văn hóa. Cánh chim đã quá mỏi mệt sau một ngày dài là một sự nỗ lực có tính chất bản năng mà thôi. Còn cánh chim chiều của Hồ Chí Minh thì khác. Chim rất với tinh thần, nó đã vượt lên chính mình. Nó đã bay được về rừng rồi nhưng cánh chim đó vẫn cố nâng dần đôi cánh của mình để hướng tiếp tới 1 cây cao, 1 địa chỉ rõ ràng để ngơi nghỉ, xếp cánh thư giãn hạnh phúc. Bản dịch có ba chữ “tìm chốn ngủ” đã chuyển một câu thơ nhật kí thành một thông cáo hoàn toàn nhật ko với chút thi vị. nếu như tinh ý ta thấy chữ “túc” không hề là ngủ, vì nghỉ ngơi đâu nhất quyết là phải ngủ. Đó có thể là 1 điều kiện để tận hưởng hạnh phúc. “Cô vân mạn mạn độ thiên không” (Chòm mây trôi nhẹ giữa từng không) ví như câu thơ thứ nhất là 1 nét vẽ đựng chứa vong hồn buổi chiều ngồi dưng gian dưới mặt đất, thì câu thơ thứ hai cũng với màu sắc cổ điển. tuyến phố thi, nó là nét vẽ rất thân tình để mô tả hồn phách của một buổi chiều tối trên bầu trời. Thơ xưa cũng thường hay dùng các hình tượng chiều tối trên bầu trời. Thơ xưa cũng thường hay tiêu dùng những hình tượng mây. Thứ đoc hai mẫu sau đây của Lí Bạch (do Xuân Diệu dịch): “Bầy chim một loạt bay cao Trên trời thơ thẩn đám mây một mình” một nét vẽ dưới mặt đất, 1 nét vẽ trên bầu trời; dùng cái động của cánh chim bay Quan sát sự vận động rất nhẹ của đám mây… đông đảo những điều ấy là văn pháp của chấm phá, dùng mẫu động biểu hiện dòng tĩnh, tiêu dùng loại hữu để thấy loại hoang vắng, cô liêu. Và dưới đôi mắt biện chứng của Hồ Chí Minh đã nối hai ko gian khác biệt đấy lại mang nhau 1 bí quyết rất thi vị. có lẽ ví như không theo dõi cuộc hành trình thứ hai của cánh chim “tầm túc thụ” thì đôi mắt của người nhà thơ sẽ ko phát hiện được hình tượng đám mây đang chênh chếch phía bên trời. Đối chiếu mang bản dịch thơ, ta thấy người dịch đã ko nhắc được các điều quan yếu của nguyên tác. hai tiếng “cô vân” vẫn với màu sắc nhân hóa rất chủ quan. Nó là “mây cô đơn”, nó với nỗi niềm, với cảnh ngộ, có thân phận… Đó hoàn toàn chẳng hề là “chòm mây” – 1 loại nhìn rất khách quan, rất hiện thực. hai chữ “chòm mây” ko diễn đạt được tâm sự, cảm xúc, ko gợi cảm bằng “cô vân”. Còn sở hữu cụm từ “mạn mạn”, thì nó là trong khoảng láy với trị giá biểu cảm rất cao. bởi vậy khi dịch sang tiếng Việt cần phải tạo nên từ láy, ko nên tiêu dùng hai tiếng “trôi nhẹ”. với thể hiểu “cô vân mạn mạn” là: mây đơn chiếc lờ lững, do dự, phân vân. Đám ây đó đang cất cất phổ thông ngầy lực của tình cảm. Nó đang tuyển lựa giữa đi và ở. nếu như đi thì sẽ sắm được hạnh phúc như cánh chim kia được về rừng, còn ở lại thì vẫn cứ mãi ấp ủ nỗi cô đơn, cô độc. Đáng lưu ý nhất chính là ba chữ “độ thiên không” chữ “độ” vốn là danh từ, là bến sông. Thế nhưng nó đối sở hữu chữ “tầm” ở câu đầu là động từ, cho nên “độ” là muốn nhắc về dòng đích, về dòng bến ở chốn xa xăm, nơi bầu trời mông mênh mênh mông, phía bên này là không gian cô đơn, còn phía bên kia là “thiên không”, là cái bến của bạn hữu, của niềm thân tình yêu thương. Câu thơ sở hữu 2 không gian: một không gian đựng đựng nỗi đơn chiếc, cô độc mà đám mây đang hiên hữu. một ko gian khác là cõi bát ngát ko tù túng chật hẹp, ngừng thi côngĐây là ko gian “độ thiên không”. đến lượt có loại bến ở phía “thiên không” tức mà mây đơn chiếc sẽ giải tỏa được nỗi đơn chiếc. Đặc điểm của các con phố thi tứ tuyệt là tiêu dùng cảnh để ngụ tình, 2 câu thơ là cảnh chiều tối, nhưng nó đã ẩn chứa đằng sau tình cảnh hoài vọng của người tù nhân đang ngắm cảnh. Cảnh vật mà người tù nhìn thấy mang 1 phần rất giống, rất tương xứng sở hữu các gì mà mình đang phải chịu đựng. Sau một ngày bị giải đi từ sáng sớm, qua bao lăm các con phố chông chênh, hiểm trở của núi rừng tỉnh Quảng Tây, bác bỏ đã trợ thì ngừng chân ở một xóm núi vào khi chiều tối. con đường đày ải đã vắt kiệt lực lực của người tầy. vì vậy bí quyết chim mỏi mệ, nặng nề hà quyết tâm bay về rừng khi hoàng hôn đã ngầm kể với chúng ta thể chất của người tội phạm Hồ Chí Minh cũng hết sức mỏi mệ sau một ngày bị đày ải. Hình tượng mây đơn chiếc trên bầu trời cũng đề đạt tâm trạng rất thực của chưng khi này. Rõ ràng là Hồ Chí Minh đã bị bắt ở xứ người, con người đày ải của Hồ Chí Minh là đường độc hành, bác ko mang 1 người bạn nào để tâm sự, giao thiệp như những con người thông thường khác. bởi thế Người cũng rất cô đơn như đám mây kia vậy. hai câu thơ khai mạc bài “Mộ” cho ta thấy 1 bình diện, một nội dung vô cùng quan yếu của tập “Nhật kí trong tù”. ngừng thi côngĐây là khát vọng tự do hiện lên trong từng con chữ ở những trang nhật kí bằng thơ. Dù 2 lần mỏi mệt chim vẫn bay được về rừng, rồi tiếp tục tậu được một cây cao để nghỉ ngơi. Chính tự do đã cho cánh chim kia đánh tháo được sự giải tỏa cô đơn. Mây sở hữu tự do để lựa chọn một không gian khoáng đãng phổ thông bầu bạn… quả thực là chim kia mây nọ khác hẳn mang hoàn cảnh của người tội phạm Hồ Chí Minh. Tạo hóa ban cho vạn vật tài sản quý giá nhất là sự tự do. Nhưng oái ăm thay con người lại tước đoạt quyền tự do của con người chân chính. “Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc” (Cô em xóm núi xay ngô tối) Câu thơ thứ ba quả là một chuyển đề rất đột ngột, trong khoảng hình tượng đột nhiên rất quy phạm, ta xúc tiếp mang hình tượng con người. Tính cố điện đã được thay thế bằng tính tiên tiến. Sự phối hợp giữa cổ điện và đương đại đã tạo nên bắt mắt rất độc đáo cho “Nhật kí trong tù”. Theo bản phiên âm bốn chữ “sơn thôn thiếu nữ” mang nghĩa là cô gái xóm núi. Ba chữ “ma bao túc” là xay ngô, rõ ràng đây là một thông tin có tính trần thuật. Người viết đã nhìn được gì thì ghi 1 cách trung thành sự việc ấy. Đây là 1 câu thơ mang chất “kí” rất khách quan. Nó không hề mang sự mài giũa, ko hẳn nhiên một thái độ chủ quan nào như trong bản dịch thơ. Càng khó bằng lòng việc thêm chữ “tối” vào đây, vì nó khiến tối sẩm cả bài thơ. Xét về thời gian quả thật lúc cô gái xay ngô thì rất dị ứng có bóng tối. Trong những bài thơ viết trong bóng tối luôn lấp lánh các hình tượng của ánh sáng và tương đối ấm. thành ra việc thêm chữ “tối” vào là điều khó sở hữu thể bằng lòng được. ngoài ra giọng điệu ở câu thơ thứ ba này đã thay đổi rất đột ngột. Người đọc không còn để ý đến các hình tượng trùng hợp nữa mà đã hướng đến nhân vật chính. Bức chân dung quan yếu nhất ở trong “Mộ” là con người. Thơ xưa cũng với nhắc tới con người nhưng Đó là những giai nhân, những quý tộc thượng lưu ở lầu son gác tía. Họ phát triển thành các quy phạm, những khuôn mẫu nghệ thuật. hai loại thơ sau đây của Lí Bạch đã diễn đạt rõ tính quy phạm đó. “Mĩ nhân nhất tiếu khiên châu bạc Giao chủ hồng lâu: “Thị thiếu gia”. (Mĩ nhân nở nụ cười vén bức rèm châu. Rồi chỉ về phía lầu hồng nhắc sở hữu ta: “Ấy là nhà của thiếp”). có nhẽ lần đầu tiên trong các bài thơ tứ tuyệt nức danh, ta bắt gặp hình tượng người thiếu nữ như trong thơ bác. Đó là 1 cô gái xay ngô. một con người lao động. Con người đấy không hề ở cung đình hoa lệ nhưng mà là ở một xóm núi hẻo lánh, một không gian mà các nhà thơ xưa ko bao giờ để ý đến con người!. bác đã đưa chất liệu cuộc sống, đưa hình tượng nóng sốt trong thế cục đặt vào giữa những câu thơ tứ tuyệt, tạo cho người thiếu nữ ở xóm núi sở hữu 1 vẻ đẹp rất khỏe khoắn và rất có ý nghĩa. “Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng” (Xay hết, lò than đã rực hồng) Câu thơ cuối sở hữu quan hệ trực tiếp có câu thơ thứ ba. giả dụ ko có câu thơ thứ ba thì dòng thơ chấm dứt này sẽ rất khó hiểu, sẽ quá bất thần, không logic. hai chiếc rốt cuộc của bài “Mộ” được viết theo cá tính tiếng nói hiện đại. những sự kiện tăng trưởng, gắn bó sở hữu nhau rất chặt chẽ: cô gái xay ngô, các vòng quay của mẫu cối xay quay mãi cho đến vòng quay rốt cục. Ngay lúc ngô xay xong, cối xay ngừng hẳn thì lò lửa đã rực hồng. Sự kiện liêm kết của 2 câu thơ này còn biểu thị độc đáo trong việc lặp ba chữ “ma bao túc”. Bài thơ tứ tuyệt chỉ sở hữu hai mươi tám chữ, bởi thế người ta rất ít khi lặp. thế mà bác bỏ lại sử dụng sáu chữ để lặp. biện pháp tu trong khoảng này đã tạo nên hiệu quả nghệ thuật. Cụm từ “ma bao túc” ở cuối câu ba đã gối đầu vào câu thơ thứ tư theo lối đảo ngược. ví như đọc liên tục thì ta sẽ mang ấn tượng về các vòng quay đều đặn của loại cối xay ngô. bác đã diễn đạt rất đúng hành động xay ngô của cô gái theo chu kì nữa vòng bán nguyệt. Cối xay ngô cứ như thế, nó đi lại chừng như triền miên không dứ “… ma bao túc … bao túc ma… ma bao túc…”. Cảm hứng thơ ca không hài lòng sự đơn điệu. Hồ Chí Minh không để ý đến cô gái xay ngô mà để ý đến các vòng quay đơn điệu của loại cối xay ngô. Người tù túng đó chừng như bị thôi miên theo dõi từng vòng quay đều đặn trong khoảng chiếc cối xay… Rõ ràng sự vật không gây cảm hứng. Vậy mẫu quan tâm thật sự của chưng cũng chính là sự quan tâm của cô gái xay ngô. bác bỏ đang nhập thân vào cô gái đấy để trông ngóng công việc sớm hoàn thành, mẫu cối xay ngô được được ngừng lại. Lòng nhân đạo của Hồ Chí Minh đã diễn đạt rất tinh tế và cực kỳ sâu sắc. bác bỏ ko lo đến thân tù của mình đang bị cái đói, loại rét hành tội. bác hỉ nghĩ rằng mình giờ đây đã được nghỉ ngơi, còn cô gái kia thì vẫn còn phải làm việc. chưng mong muốn công việc mau chóng chấm dứt để cô gái kia hoàn toàn là 1 người tự do. thi sĩ Tố Hữu đã viết về bác như sau: “Bác ơi, tim Bác mênh mông thế Ôm hết non sông cả kiếp người”. quả thực lòng nhân đạo đâu phải là nhất thiết phải để ý đến những cái gì to to, cao xa. Chỉ cần 1 cái nhìn, 1 sự để ý rất bình thường đối mang cô gái xay ngô ở thức giấc Quảng Tây, Trung Quốc lòng nhân đạo của bác đã được trình bày một cách thức sâu sắc, tinh tướng. Cô gái xóm núi đó cũng chính là một trong “mọi kiếp người” được bác yêu thương, quan tâm. Câu thơ rút cuộc mang hai sự kiện gợi cho người ta nối kết thành 1 quá trình, thành 1 quan hệ nhân quả. Sự kiện thứ nhất được bác bỏ ghi nhân là vòng quay của loại cối xay ngô dừng lại, hoàn tất công tác lao động vất vả của cô gái bên xóm núi. Cụm trong khoảng “bao túc ma hoàn” với tức là ngô xay xong. sở hữu sự kiện thứ 2, đô mắt nhà thơ của Hồ Chí Minh phát hiện 1 không gian khác. Đó chính là loại lò đỏ lửa của ngôi nhà bên chân núi này. Trong văn bản gốc, bác tiêu dùng tới 2 chữ “hồng”. một chữ sở hữu tức thị màu đỏ, còn chữ kia là tương đối ấm. nếu như hiểu theo nghĩa thứ hai thì hình tượng thơ sẽ rất độc đáo. chưng đang ở bên ngoài sở hữu sự giá rét của mùa thu Trung Quốc. đó thế mà bác bỏ vẫn cảm nhận được tương đối ấm của bếp lửa kia và dường như chưng ko còn cảm thấy cô liêu nữa mà rất ấm cúng hạnh phúc lúc ở trong không gian sinh hoạt của gia đình. Chính lòng nhân đạo, tình ái thương con người đã tạo nên tương đối ấm nồng thắm này. nếu hiểu theo nghĩa thứ nhất thì cũng rất hay. lúc nói lò than dò lửa với nghĩa là phải cảm nhận được không khí ấm cúng vòng vèo cái lò. thành ra, chúng ta sở hữu thể hiểu nghĩa là cả 2 từ đều được. Trong thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngắt nhịp rộng rãi nhất là 4/3 Hồ Chí Minh đã viết câu thơ đúng quy luật này. thế mà, nó thật hiển nhien nhưng cũng quá bất ngờ. Chính ngờ ngô xay xong nên “lò than đã rực hồng”. tương tự năng lượng ở dòng lò không hề được cháy lên từ than củi, mà trong khoảng thành quả cần lao của cô gái vùng sơn cước kia. Sự chấm dứt thời kỳ này là động lực mở ra thời kỳ thứ hai, để nó nâng cao hơn. Ngọn lửa hồng trong lò hình như đang vui lên bởi nó chứng kiến được cô gái xay ngô giờ đây là một thiếu nữ khỏe khoắn, là tượng trưng của tự do được tắm tong ánh lửa hồng. Trong mười ba tháng bị lao ải, tù đày, các trang nhật kí bằng thơ của bác chủ yếu xuất hiện ở bài tháng trước tiên. Cảm hứng thơ được gợi ý trong khoảng những cảnh vật con người mà bác xúc tiếp trên tuyến phố bị giải lao. Bài thơ “Mộ” ghi nhận 1 buổi chiều đang chuyển dần về phía bóng tối. Nhưng rất nhiều tác phẩm lại là không gian của ánh sáng. ko trông thấy cánh chim mỏi bay về phía rừng xa nữa, chưng hướng mát lên bầu trời. khi bầu trời và mặt đất đều tối thì bác bỏ lại hướng về ngôi nhà bên chân núi. chưng trông thấy ngọn lửa đỏ rực trong lò, trông thấy vẻ đẹp nhóc của cô gái sơn cước lúc ngô đã xay xong. Trong cảm quan ánh sáng ta bắt hặp dòng nhìn trìu mến, 1 tâm hồn luôn quan tâm tới con người, khi không tạo vật.
