Phân tích nhân vật viên quản ngục trong “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân

  1. Tác giả: LTTK CTV01
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Đảm nhận chức quản ngục, sống giữa gông xiềng, tội ác, “người ta sống bằng nghề lừa lọc , bằng tàn nhẫn”, hàng ngày phải làm việc và chứng kiến bao điều xấu xa. Hoàn cảnh ấy dễ đẩy con người vào ác đạo, vào bùn nhơ, dễ làm chết nhân cách con người bằng bóng tối của nó.

    Ông xuất hiện đang ngồi suy nghĩ bên cạnh cái án thư màu vàng son đã nhạt với cây đèn leo lét rọi vào khuôn mặt nghĩ ngợi : “đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu, những đường nhăn nheo của bộ mặt tư lự bây giờ đã biến mất hẳn, chỉ còn là mặ nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”

    Viên quản ngục là người say mê cái đẹp, quý trọng tài hoa:

    Mơ ước một ngày được treo chữ viết của Huấn Cao trong nhà : “… sở nguyện của viên coi ngục này là có một ngày kia được treo ở nhà riêng mình một đôi câu đối do tay ông Huấn Cap viết”; “Quản ngục mong mỏi một ngày gần đây, ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết, thì y sẽ nhờ ông viết, viết cho … cho mấy chữ trên chục vuông lụa trắng đã can lại kia. Thế là y mãn nguyện”.

    Viên quản ngục là người biết kính trọng tài đức :

    + Trước khi nhận được chữ : ông có ý muốn biệt đãi tử tù và thăm dò ý thầy thơ lại xem họ có hợp ý mình không “ta muốn biệt đại ông Huân Cao, ta muốn cho ông ta đỡ cực trong những ngày cuối cùng còn lại”.

    + Khi tiếp nhận tử tội thì vẻ mặt ông hiền lành khác ngày thường : “Khác với phong tục nhận tù mọi ngày, hôm nay viên quan coi ngục nhìn sáu tên tù mới vào với cặp mắt hiền lành. Lòng kiên nể, tuy cố giữ kín đáo mà cũng đã quá rõ rồi”, không dùng bất cứ hình phạt nào để trấn áp người tử tội.

    + Trong quá trình coi ngục : tỏ rõ thái độ biệt đại Huấn Cao – dâng rượu và đồ nhắm; đích thân đến gặp Huấn Cao và khép nép hỏi : “ngài có cần thêm gì nữa xin cho biết. Tôi sẽ cố gắng chu tất”; mặc dù bị Huấn Cao tiếp đón với thái độ khinh khi nhưng ông vẫn hết sức cung kính và lễ phép lui ra : “xin lĩnh ý”, đồng thời lại đối xử tốt hơn : “từ hôm ấy, cơm rượu lại vẫn đưa đến đều đều và có phần hậu hơn trước”. Tôn trọng Huấn Cao nên ông “không để chân vào buồng giam ông Huấn nữa”, đặc biệt cả năm bạn đồng chí của Huấn Cao “cũng đều được biệt đãi như thế cả”.

    Viên quản ngục là người có bản chất lương thiện :

    + Luôn day dứt khi chọn nhầm nghề, ông tự nhủ với mình : “Có lẽ lão bát này là một người khá đây. Có lẽ lão cũng như mình, chọn nhầm nghề mất rồi”.

    + Hoàn toàn có thể dùng uy quyền và vũ lực ép Huấn Cao cho chữ nhưng ông đã không làm vậy.

    + Rất xúc động trước lời khuyên của Huấn Cao “Ngục quan cảm động, vái người tù một vái, chắp tay nói một câu mà dòng mắt rỉ vào miệng làm cho nghẹn ngào : Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.

    Nhận xét : Tuy sống bằng cái nghề độc ác, tàn bạo, nhưng viên quản ngục là một con người biết quý trọng kẻ có tài, biết yêu cái đẹp, trân trọng với cái đẹp, biết nghe theo lời khuyên bảo của Huấn Cao để trở về với cái thiện và giữ lấy cái đẹp.