Tìm hiểu truyện cổ Tấm Cám I. TÌM HIỂU CHUNG – Truyện cổ tích chia thành 3 loại: + Cổ tích sinh hoạt. + Cổ tích loài vật. + Cổ tích thần kỳ. (phong phú nhất) – Truyện cổ tích thần kỳ: + Có sự tham gia của các yếu tố thần kỳ (thần, tiên, bụt, phép màu,..) + Thể hiện ước mơ cháy bỏng của nhân dân lao động về hạnh phúc gia đình, về lẽ công bằng xã hội, về phẩm chất và năng lực tuyệt vời của con người – Truyện Tấm Cám thuộc loại cổ tích thần kỳ. II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: 1. Khi Tấm còn ở với mẹ con Cám: – Là đưa trẻ mồ côi, Tấm luôn bị mẹ con dì ghẻ đối xử bất công, ghét bỏ: + Tấm làm việc quần quật suốt ngày + Bị Cám cướp mất chiếc yếm đỏ (mơ ước của cô gái mới lớn) + Bị cướp mất con cá bống (người bạn tâm tình) + Ko đc phép đi hội (cơ hội gặp gỡ mọi người) – Tấm chỉ biết khóc => yếu ớt, đơn độc => Các yếu tố thần kì đã xuất hiện kịp thời và giúp Tấm mọi lúc, mọi nơi → Mâu thuẫn tiêu biểu trong gia đình phụ quyền (mẹ ghẻ-con chồng). Nhân vật bé nhỏ ý thức được nỗi thống khổ của bản thân nhưng sự phản kháng quá yếu ớt, thụ động – Các yếu tố thần kì thể hiện ước mơ của nhân dân lao động về sự công bằng trong xã hội và giáo dục đạo lí nhân nghĩa cho con người 2. Khi Tấm đã trở thành hoàng hậu: – Khi Tấm trở thành hoàng hậu, sự ghen ghét của mẹ con Cám càng lớn hơn thì sức phản kháng của Tấm cũng mạnh mẽ hơn: – Hoàng hậu → bị giết → chim vàng anh → bị giết → cây xoan đào, bị chặt làm khung cửi, bị đốt → thành cây thị → từ quả thị trở lại với đời. – Tấm hoá thân trong những vật bình dị thân thương như con chim vàng anh, cây xoan đào hay quả thị… Đây là những hình ảnh đẹp, tạo ấn tượng thẩm mỹ, thể hiện niềm tin yêu của nhân dân với nhân vật → Mâu thuẫn xã hội: Tính chất gay gắt, quyết liệt của cuộc chiến giữa thiện và ác trong xã hội. Qua đó thể hiện sức sống mãnh liệt của Tấm và mơ ước của nhân dân về sức sống bất diệt của cái đẹp, cái thiện. → Kết thúc có hậu, cái ác bị trừng trị, cái thiện được bảo vệ và đền đáp. Kết thúc truyện tâm hồn lãng mạn, tinh thần lạc quan và khát khao vươn tới hạnh phúc của nhân dân lao động. III. Tổng kết.: Qua sự chuyển biến của hình tượng nhân vật Tấm, truyện cổ tích Tấm Cám đã thể hiện sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kẻ ác, từ đó khẳng định sức mạnh lớn lao của cái thiện ở đời.
