Tóm tắt lý thuyết I. Tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng 1. Tính chất 1: Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng có hứng được trên màn chắn không? Thí nghiệm: Kiểm tra xem ảnh tạo bởi gương phẳng có hứng được trên màn chắn không Dự đoán: Không hứng được ảnh trên màn chắn Kết quả: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn gọi là ảnh ảo. 2. Tính chất 2: Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật không? Kết luận: Độ lớn ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng bằng độ lớn của vật. 3. Tính chất 3: So sánh khoảng cách từ một điểm của vật đến gương và khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương. Dự đoán : Khoảng cách từ ảnh đến gương bằng khoảng cách từ vật đến gương. Kết luận: Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gương phẳng cách gương một khoảng bằng nhau. II. Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng. Vẽ ảnh S’ dựa vào tính chất của ảnh qua gương phẳng (ảnh đối xứng vật qua gương) Vẽ hai tia phản xạ IR và KM theo định luật phản xạ ánh sáng. Kéo dài 2 tia phản xạ gặp nhau tại S’. Nhận xét: Mắt đặt trong khoảng IR và KM sẽ thấy S’ . Mắt ta nhìn thấy S’ vì các tia phản xạ lọt vào mắt ta coi như đi thẳng từ S’ đến mắt. Không hứng được S’ trên màn vì chỉ có đường kéo dài của các tia phản xạ gặp nhau ở S’ chứ không có ánh sáng thật đến S’ Kết luận : Ta nhìn thấy ảnh ảo S' vì các tia phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài đi qua ảnh S' Ảnh của một vật là tập hợp ảnh của tất cả các điểm trên vật. Bài tập minh họa Bài 1: Từ một điểm sáng S (nguồn sáng nhỏ) đặt trước gương phẳng và hai tia sáng xuất phát từ S tới gương. a) Hãy vẽ ảnh S' của S tạo bởi gương phẳng bằng cách vận dụng tính chất của ảnh. b) Từ đó vẽ tia phản xạ ứng với hai tia tới SI và SK. c) Đánh dấu một vị trí đặt mắt để nhìn thấy ảnh S' d) Giải thích tại sao ta nhìn thấy ảnh S' mà không hứng được ảnh đó trên màn chắn. Hướng dẫn giải a. Từ S vẽ đường thẳng vuông góc với gương sao cho SH = HS’ b. Vẽ tia phản xạ ứng với hai tia SI và SK. c. Đánh dấu vị trí đặt mắt để nhìn thấy ảnh S' d. Ta có: S’ được tạo bởi đường kéo dài của hai tia phản xạ và truyền đến mắt nên ta nhìn thấy Vậy, đây là ảnh ảo nên không hứng được trên màn Bài 2: Tại sao bóng của tháp Rùa lại bị lộn ngược như hình vẽ? Hướng dẫn giải Mặt nước Hồ Gươm yên lặng xem như gương phẳng. Bóng của tháp chính là ảnh tạo bởi gương phẳng. Vì chân tháp ở sát đất, đỉnh tháp ở xa đất nên ảnh của đỉnh tháp cũng ở xa đất và ở phía bên gương phẳng tức là dưới mặt nước.
