Tóm tắt lý thuyết 1. Lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện Dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường và không song song với đường sức từ thì chịu tác dụng của lực điện từ. 2. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái a. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố: Chiều của lực từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều của đường sức từ b. Quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ. 3. Lực điện từ tác dụng lên khung dây dẫn có dòng điện Khung dây dẫn có dòng điện đặt trong từ trường thì có lực điện từ tác dụng lên nó. Lực điện từ làm cho khung quay quanh trục của nó. Trừ một vị trí duy nhất đó là khi mặt phẳng khung vuông góc với đường sức từ (tức là mặt phẳng khung nằm trong mặt phẳng trung hòa). Bài tập minh họa Bài 1. Khung dây dẫn ABCD có dòng điện chạy qua được đặt trong từ trường của nam châm vĩnh cửu (hình 27.3). Mặt phẳng của khung dây song song với các đường sức từ. Hãy biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các cạnh của khung. Các lực này làm cho khung có xu hướng chuyển động như thế nào? Hướng dẫn giải: Chiều của lực điện từ được biểu diễn trên hình 27.3. Khung sẽ quay theo chiều mũi tên cong Bài 2. Một thanh nam châm thẳng bị tróc hết vỏ sơn, mất dấu các cực. Để xác định tên từ cực, ta có thể cho từ trường của thanh nam châm này tác dụng lên một dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua. a. Hãy vẽ hình mô tả cách làm này. b. Nêu rõ cách xác định tên từ cực của thanh nam châm khi đó. Hướng dẫn giải: Có thể bố trí thí nghiệm như mô tả trên hình 27.4. Ví dụ: nếu dây dẫn chuyển động lên trên thì đầu S của nam châm là cực Nam.Vận dụng quy tắc bàn tay trái để giải thích kết quả.
