Tóm tắt lý thuyết Câu 1. Nam châm có mấy cực? Là những cực nào? Tương tác giữa các cực như thế nào? Trả lời. NC có hai cực. Khi để tự do cực luôn chỉ về phía Bắc gọi là cực Bắc (N), cực còn lại là cực Nam (S) Các cực cùng tên thì đẩy nhau. Các cực khác tên thì hút nhau. Câu 2. Nêu cách nhận biết từ trường? Trả lời. Cách nhận biết: Dùng NC thử (một kim NC có thể quay tự do quanh một trục). Đặt NC thử vào trong không gian cần xác định, nếu NC thử nệch khỏi hướng Bắc - Nam (do tác dụng của lực từ) thì không gian đó có từ trường. Câu 3. Phát biểu quy tắc nắm bàn tay phải? Trả lời. Quy tắc nắm tay phải: Nắm bàn tay phải sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây. Câu 4. Nêu cấu tạo của nam châm điện? Lõi sắt non có vai trò gì trong nam châm điện? Trả lời. Cấu tạo: Nam châm điện gồm một ống dây dẫn bên trong có lõi sắt non. Lõi sắt non có vai trò làm tăng tác dụng từ của nam châm. Câu 5. Kể một số ứng dụng của nam châm? Trả lời. Một số ứng dụng của nam châm điện: Loa điện Rơle điện từ Cần cẩu điện dùng để di chuyển các đồ vật bằng vật liệu sắt từ. Câu 6. Phát biểu quy tắc bàn tay trái để xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dấn có dòng điện chay qua đặt trong từ trường? Trả lời. Đặt bàn tay trái sao cho đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn. Câu 7. Nêu cấu tạo của động cơ điện một chiều? Trả lời. Cấu tạo: Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm và khung dây dẫn. Ngoài ra, để khung dây có thể quay liên tục còn phải có bộ góp điện gồm 2 vành bán khuyên và 2 thanh quét để đổi chiều dòng điện chạy qua khung dây. Câu 8. Dòng điện xoay chiều là gì? Phân biệt dòng điện xoay chiều và dòng điện một chiều? Trả lời. Dòng điện xoay chiều là dòng điện có chiều luân phiên thay đổi Phân biệt dòng điện xoay chiều với dòng điện một chiều: Dòng điện một chiều là dòng điện có chiều không đổi. Dòng điện xoay chiều là dòng điện luân phiên đổi chiều. Câu 9. Đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện xoay chiều bằng dụng cụ gì? Trả lời. Đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện xoay chiều bằng vôn kế và ampe kế xoay chiều. Câu 10. Nêu công thức tính công suất hao phí trên đường dây truyền tải điện năng đi xa và nêu cách làm giảm hao phí đó tối ưu nhất? Trả lời. Công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây tải điện: Php=\(P^2 . R \over U^2\) Biện pháp để làm giảm hao phí trên đường dây tải điện tối ưu nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây tải điện Câu 11. Nêu cấu tạo của máy biến thế? Viết công thức máy biến thế. Khi nào gọi là máy tăng thế? khi nào gọi là máy giảm thế? Trả lời. Cấu tạo: Gồm hai cuộn dây có số vòng dây khác nhau quấn trên một lõi bằng thép có pha silic. Công thức: k = \(U_1\over U_2\) = \(N_1 \over N_2\) Ta có : \(N_1 \over N_2\) (gọi là hệ số máy biến thế) Nếu k > 1 (tức U1>U2 hay N1>N2) là máy hạ thế. Nếu k < 1 (tức U12 hay N12 ) là máy tăng thế. Bài tập minh họa Bài 1. Người ta dùng một máy biến thế có số vòng cuộn sơ cấp gồm 500 vòng, cuộn thứ cấp có 50 000 vòng đặt ở đầu một đường dây tải điện để truyền đi một công suất điện 1 000 kW. Hiệu điện thế đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp là 2000V. Hiệu điện thế hai đầu cuộn thứ cấp là: Hướng dẫn giải: Áp dụng công thức: k = \(U_1\over U_2\) = \(N_1 \over N_2\) suy ra: U2=\(U_1 N_2\over N_1\)= \(2000.50000 \over 500\)= 1000000 V= 1000KV Bài 2. Vì sao khi núm đinamô quay, đèn lại sáng? Hướng dẫn giải: Vì trong đinamô xe đạp có nam châm và cuộn dây dẫn kín, khi nam châm quay trước cuộn dây làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín, đèn sáng
