Tóm tắt lý thuyết 1. Cấu tạo của máy ảnh Máy ảnh là một dụng cụ dùng để thu ảnh của một vật mà ta muốn chụp trên một phim. Hai bộ phận chính của máy ảnh là: Vật kính là một thấu kính hội tụ, Buồng tối, trong buồng tối có lắp phim (đóng vai trò là màn) để thu ảnh của vật trên đó như hình 186. 2. Ảnh của một vật trên phim Ảnh của vật trên phim luôn là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật. 3. Phương pháp giải a. Cách vẽ ảnh của một vật trên phim: Vật kính của máy ảnh là một thấu kính hội tụ nên cách vẽ ảnh cũng giống như vẻ ảnh của thấu kính hội tụ b. Cách xác định khoảng cách từ vật kính đến phim (từ thấu kính đến ảnh) hay từ vật đến vật kính hay tiêu cự của vật kính Ta có thể tiến hành các bước sau: Vẽ ảnh của vật qua máy ảnh. Dựa vào tính chất của tam giác đồng dạng để tính khoảng cách từ vật kính đến phim. Dựa vào công thức của thấu kính để tính khoảng cách từ vật kính đến phim. Lưu ý nếu dựa vào công thức của thấu kính thì f và d’ luôn mang dấu (+) vì ảnh luôn là ảnh thật. Bài tập minh họa Bài 1. Dùng máy ảnh để chụp ảnh một vật cao 80 cm, đặt cách máy 2 m. Sau khi tráng phim thì thấy ảnh cao 2 cm. Hãy tính khỏang cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh. Hướng dẫn giải: Khoảng cách từ phim đến vật kính: ΔOA’B’ ~ ΔOA'B' nên ta có: OA’ = OA. \(A'B' \over AB\) =\(200.2 \over 8\) = 5 cm Bài 2 Dùng máy ảnh mà vật kính có tiêu cự 5 cm để chụp ảnh một người đứng cách máy 3 m. a. Hãy vẽ ảnh của đỉnh đầu người ấy trên phim (không cần đúng tỉ lệ) b. Dựa vào hình vẽ, hãy xác định khỏang cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh. Hướng dẫn giải: a. Vẽ ảnh như hình 47.1. b. Khoảng cách từ phim đến vật kính: ΔFA’B’ ~ ΔFOI nên ta có: FA’ = FO. \(A'B' \over OI\) =\(f. d' \over d\) Do đó khỏang cách từ phim đến vật kính là: d’ = OA’ =OF + FA’ = f + \(f. d' \over d\) Giải phương trình này ta được: d’ = \(d.f \over d-f\) = \(300.5 \over 300-5\) ≈ 5,08 cm Vì vậy chỉ yêu cầu HS đo trên hình vẽ rồi tính tỉ lệ, nên chỉ yêu cầu HS đạt được kết quả từ 5 cm đến 5,2 cm.
