Tóm tắt lý thuyết 1. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu a. Các nguồn phát ánh sáng trắng Mặt trời là nguồn phát ánh sáng trắng rất mạnh. Ánh sáng mặt trời đến mắt ta lúc ban ngày là ánh sáng trắng. Các đèn dây tóc nóng sáng như bóng đèn pha của xe ô tô, xe máy, bóng đèn pin, các bóng đèn tròn… cùng là các nguồn phát ánh sáng trắng. b. Các nguồn phát ánh sáng màu Các đèn LED phát ra ánh sáng màu. Có đèn phát ra ánh sáng màu đỏ, có đèn phát ra ánh sáng màu vàng, có đèn phát ra ánh sáng màu lục… Bút laze thường dùng phát ra ánh sáng màu đỏ. Các đèn ống phát ra ánh sáng màu đỏ, màu vàng, màu tím… thường dùng trong quảng cáo. c. Cách phân biệt nguồn ánh sáng trắng và nguồn ánh sáng màu Dựa vào màu sắc của các nguồn sáng phát ra để phân biệt. Dựa vào các nguồn sáng thường gặp: Mặt trời, đèn dây tóc nóng phát sáng ( đèn pha ô tô, xe máy, đèn pin và đèn tròn trong nhà…) là những nguồn phát ra ánh sáng trắng. Các đèn LED, bút laze, các đèn ống phát ra ánh sáng màu…là những nguồn phát ra ánh sáng màu. 2. Tạo ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu a. Tạo ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu Tấm lọc màu có thể là một tấm kính màu, giấy bóng kính có màu, tấm nhựa trong có màu hay một lớp nước màu… Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc. Chiếu ánh sáng màu qua một tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó. Chiếu ánh sáng màu qua một tấm lọc khác màu sẽ không được ánh sáng màu đó nữa. b. Cách tạo ra ánh sáng màu Dùng nguồn ánh sáng màu. Dùng tấm lọc màu để chắn trước chùm ánh sáng trắng. Bài tập minh họa Bài 1 Em có một tấm lọc A màu đỏ và một tấm lọc B màu lục. a. Nếu nhìn một tờ giấy trắng qua cả hai tấm lọc đó thì em sẽ thấy tờ giấy màu gì ? Nêu dự đoán và làm thí nghiệm kiểm tra. Cho rằng tờ giấy trắng phản xạ ánh sáng trắng của đèn trong phòng. b. Đặt tấm lọc A trước tấm lọc B hoặc đặt tấm lọc B trước tấm lọc A thì màu tờ giấy trong hai trường hợp có như nhau hay không ? Nêu dự đoán và làm thí nghiệm kiểm tra. Hướng dẫn giải: a. Màu đen. Đó là vì ánh sáng trắng được hắc lên từ tờ giấy sau khi qua tấm lọc A màu đỏ thì thành ánh sáng đỏ. Ánh sáng đỏ không đi qua được tấm lọc B màu xanh, nên ta thấy tối đen. b. Nếu cho ánh sáng đi qua tấm lọc B trước rồi mới đi qua tấm lọc A thì hiện tượng sẽ xảy ra như trên và ta vẫn sẽ thấy tờ giấy màu đen. Bài 2 Ta biết rằng phải có ánh sáng màu đi vào mắt mới gây ra cảm giác màu. Những ánh sáng có màu khác nhau chút ít sẽ gây ra cảm giác màu khác nhau chút ít. Ví dụ: Về màu vàng, có thể có màu vàng chanh, màu vàng nhạt, màu vàng sẫm, màu vàng nghệ…Hãy kể tên một số màu đỏ khác nhau, màu xanh khác nhau và màu tím khác nhau. Hướng dẫn giải: Đỏ sẫm, đỏ nhạt, đỏ cánh sen, đỏ cờ, đỏ tía,… Xanh biếc, xanh nước biển, xanh da trời, xanh lá cây, xanh lá mạ, xanh lơ, xanh thẫm, xanh nhạt… Tím sẫm, tím huế, tím hoa cà,…
